Όπως κάθε μήνας, έτσι και ο Μάιος, ο 5ος μήνας του χρόνου και ο τρίτος της άνοιξης, έχει και στην Κρήτη τα δικά του στολίδια! Τα κοσμητικά επίθετα, αυτά που δούλεψε η λαϊκή παρατήρηση μέσα στο διάβα του χρόνου και στον αγώνα της ζωής! Μαζί μ’ αυτά κι ένας μοναδικός πλούτος από γνωμικά, δοξασίες και παροιμίες…
Τόνε λέμε “Πράσινο” για τις τόσες πρασινάδες που ντύνουνε τους κάμπους και τις λαγκαδιές, τόνε λέμε “Λούλουδο” και “Λουλουδάτο” για τις ποικιλίες των λουλουδιών, τόνε λέμε και “Τριανταφυλλά“, γιατί σ’ αυτό το διάστημα ανοίγουν όλες οι τριανταφυλλιές!
Ακούγεται και “Καλομηνάς“, για τις τόσες του ανοιξιάτικες χαρές, αλλά και “Κακομηνάς“. Αυτό το δείχνει η κατάρα:
“Του Μάη η γι-ώρα να σ’ εύρει”
ή απευχή
“Να μη σ’ εύρει η κακιά ώρα του Μάη”.
Ο Μάης αντάμα με τις καλοσύνες έχει και τ’ ανάποδά του. Οι ξαφνικές μπόρες που ξεσπάνε και που κάνουν τον άνθρωπο της γης να λαχταρά. Και δεν είναι μονάχα οι μπόρες. Είναι κι εκείνο το καταραμένο, καταστροφικό χαλάζι, που ξεπαστρέφει τα πάντα! Το έχει αποτυπώσει και ο Κρητικός Λαός:
“Στων αμαρτωλώ τη χώρα το Μάη μήνα βρέχει!”
Μα και η βροχούλα χρειάζεται… Για να ξεπεταχτούν τα σπαρτά και να ποτιστούν τα χωράφια! “Απρίλης, Μάης κοντά το θέρος”.
Ο μήνας Μάης “μαγεύει”!!! Στην ανατολική Κρήτη την Πρωτομαγιά μουτζουρώνουν τα παιδιά με κατράμι πάνω από τα φρύδια και με κατράμι πάλι κάνουν έναν σταυρό στην πόρτα του σπιτιού για το κακό το μάτι. Τον Μάη μάλιστα, τους πρώτους μεταχριστιανικούς χρόνους, δεν γίνονταν γάμοι, γιατί:
“Όποιος παντρευτεί το Μάη κακοποδομένος πάει!”
Την πρωτομαγιά φτιάχνουμε και το μαγιάτικο στεφάνι μας! Βγαίνουμε στις εξοχές και διαλέγουμε με περίσσια χάρη τα πιο όμορφα και ανθεκτικά λουλούδια που θα στολίσουν το σπιτικό μας! Όλοι μαζεύουμε λουλούδια για να μην μας πιάσουν τα μάγια!!!
Ο Μάιος είναι ένας από τους ηλιόλουστους μήνες του χρόνου! Οι μέρες του μας γεμίζουν με αισιοδοξία, ότι κάτι καλύτερο θα έρθει με το καλοκαιράκι που ακολουθεί! Ότι όλες οι δυσκολίες μας ίσως βρουν τη λύση! Άλλωστε, όπως είπε και ο Πάμπλο Νερούδα: “Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια, αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την Άνοιξη να έρθει…!”
Πηγή κειμένου: “Κρητικά Λαογραφικά” – Μιχάλης Γρηγοράκης
