«Όλα είναι φάδι τσι κοιλιάς και το ψωμί στημόνι.»

«Να λείπανε τα λάδια μου να δω τσι μαγεριές σου»

“Ο άνθρωπος καλλιεργούσε τα σιτηρά για να ζυμώσει το ψωμί και καλλιεργούσε την ελιά για να μπορέσει να αποκτήσει τον πολύτιμο θησαυρό της, το λάδι.  Και τα δύο προϊόντα αποτελούν το θεμέλιο λίθο της κρητικής διατροφής”

Η ιδέα του προγράμματος στηρίζεται πάνω σε δύο κύρια συστατικά της διατροφής μας το ψωμί και το λάδι. Στο θέμα αναπτύσσεται η παραγωγή του σιταρένιου ψωμιού και η γνωριμία μας με την διαδικασία παραγωγής του λαδιού.

Το θέμα του είναι εμπνευσμένο από τη διατροφή των κρητών.  Το σιταρένιο ψωμί και την ελιά (ελαιόλαδο), τα δύο βασικά στοιχεία της κρητικής διατροφής.  Ο άνθρωπος από την αρχαιότητα έφτιαχνε μόνος του το ψωμί του και καλλιεργούσε την ελιά για να μπορέσει να αποκτήσει τον πολύτιμο θησαυρό της, το λάδι.

Η παρουσίαση του εξελίσσεται σε τρία στάδια:

Α)το ζύμωμα σιταρένιου ψωμιού και το ψήσιμό του.

Β)το σκάλισμα και το λιομάζωμα στους εξωτερικούς χώρους του Μουσείου. (σε περίπτωση κακοκαιρίας προσαρμόζουμε αυτό το στάδιο, με τη γνωριμία των μαθητών με αντικείμενα από την έκθεση του Μουσείου που αφορούν στη διατροφή.)

Γ)τη παρακολούθηση μέσω βίντεο της διαδικασίας συγκομιδής του ελαιοκάρπου και της παραγωγής του λαδιού με αναφορά σε μεθόδους του παρελθόντος και του παρόντος.

Το πρόγραμμα απαιτεί τη δράση των παιδιών και για το λόγο αυτό θα πρέπει να φορούν πρακτικά, άνετα ρούχα και παπούτσια.  

ΧΩΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Ο χώρος εφαρμογής του προγράμματος ποικίλει ανάλογα με την διαδικασία που ακολουθείται και έτσι χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρόγραμμα μπορεί να υλοποιηθεί με 2-3 παράλληλες ομάδες οι οποίες κάνουν τα ίδια πράγματα με διαφορετική σειρά.

1) Το παραδοσιακό σπίτι εκτός του Μουσείου (αγροτόσπιτο)-Ζύμωμα Ψωμιού.
2) Ο κήπος του Μουσείου για το σκάλισμα και το λιομάζωμα
3) Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για την παρουσίαση των εικόνων και των βίντεο.
4)Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθούν όλες οι αίθουσες του Μουσείου με βασικό επίκεντρο στα αντικείμενα εκείνα που σχετίζονται με την διατροφή.

Το ψωμί ψήνεται σε ηλεκτρικό φούρνο και παραδίδεται στο τέλος στα παιδιά. Αν υπάρχει χρόνος βάζουμε λίγα ξύλα στο φούρνο για να τον ανάψουμε. Για τις δραστηριότητες σε ανοικτούς υπαίθριους χώρους καθοριστικός παράγοντας είναι οι Καιρικές συνθήκες.

ΣΤΟΧΟΙ

• Να γνωρίσουν τα παιδιά αντικείμενα που σχετίζονται με την διατροφή. Το υλικό κατασκευής και την χρησιμότητά τους.
• Να συγκρίνουν τον τρόπο παραγωγής βασικών υλικών της καθημερινής ζωής (ψωμί και λάδι) στο χθες και στο σήμερα. Να  αναπτύξουν το ενδιαφέρον τους για τα δύο αυτά βασικά διατροφικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την Κρητική διατροφή.
• Να συνδυάσουν την μόρφωση με την ψυχαγωγία μέσω της βιωματικής μεθόδου και της προβολής των εικόνων.
• Να ευαισθητοποιηθούν πάνω στο θέμα της αξίας της λαϊκής παράδοσης και των ποικίλων εκφράσεών της.
• Να μάθουν να προσεγγίζουν τα μουσεία με μεγαλύτερη διάθεση και θετικότητα.
• Να αναπτύξουν το γνωστικό τους επίπεδο.
• Να γευτούν αυτό που έφτιαξαν και με άλλα προϊόντα

ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Το πρόγραμμα απευθύνεται κυρίως σε παιδιά Γ΄,Δ΄, Ε΄, Στ΄ Δημοτικού και Α΄, Β΄ Γυμνασίου.

Ωστόσο μπορεί επίσης με κατάλληλες προσαρμογές να παρουσιαστεί και σε μικρότερες ηλικίες.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Το πρόγραμμα διαρκεί μιάμιση ώρα.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Με τη λήξη του η ομάδα θα πρέπει να παραμείνει ακόμα μια ώρα προκειμένου να ψηθεί το ψωμί και να το παραλάβει.

δείτε εδώ ένα απόσπασμα από την δραστηριότητα Ψωμί και Ελιά

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διανύουμε, η δική μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού μας. Γι αυτό το λόγο έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε κάθε διδακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται με ασφάλεια.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

• Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.

• Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.

• Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)

• Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.

• Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές).  Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).

• Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.

• Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.

• Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.

• Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

Λίγες ακόμη σημαντικές πληροφορίες…

• Για τη γνωριμία μας με τα παιδιά, είναι απαραίτητο να φορούν αυτοκόλλητες ετικέτες με το μικρό τους όνομα.
• Τα παιδιά καλό είναι να φορούν πρακτικά, άνετα ρούχα και παπούτσια.
• Τονίστε τους ότι είναι σωστό να ακολουθούν τον ερμηνευτή κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος.
• Βοηθήστε τον ερμηνευτή για την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος ή τη ανεμπόδιστη διακίνηση άλλων επισκεπτών του Μουσείου.
• Μην ξεχάσετε!!! Επικοινωνήστε ξανά με το Μουσείο 2 ημέρες πριν, για να επιβεβαιώσετε τη συμμετοχή σας.
• Θα ήταν χρήσιμο να επισκεφθείτε το Μουσείο πριν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προκειμένου να γνωριστούμε και να συζητήσουμε απορίες σας.
• Στο Μουσείο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη την οποία μπορείτε να συμβουλεύεστε σε περίπτωση που χρειάζεστε κάποιο υλικό.

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

• Συζητήστε με τους μαθητές σας για το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.
• Τι είναι ένα Λαογραφικό Μουσείο και σε τι αποσκοπεί;
• Γιατί ονομάζεται έτσι το Μουσείο που θα επισκεφθούν, τι εκθέματα φαντάζονται ότι θα δουν.
• Εμπλουτίσετε τις διδακτικές σας ώρες με ένα κύκλο θεμάτων γύρω από την λαϊκή παράδοση της Κρήτης έτσι ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν σταδιακά τον πλούσιο λαογραφικό μας πολιτισμό.
• Οργανώστε μια μουσειακή γωνιά σχετικά με την κρητική λαϊκή παράδοση, με βιβλία, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες με παραδοσιακές κατοικίες, αργαλειό, διάφορα είδη υφαντών, λύχνο, φανάρι ή λάμπα, σταμνί, καλάθι.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 

• Συζητήστε με τα παιδιά την εμπειρία της επίσκεψής σας στο Μουσείο.  Χρησιμοποιήστε τα φυλλάδια που σας έχουν δοθεί για τα παιδιά για να κάνετε τις εργασίες.
• Εμπλουτίστε τη διακόσμηση της τάξης σας με τα έργα που έφτιαξαν τα παιδιά στο Μουσείο και άλλα (κολλάζ, μικρά υφαντά) και φωτογραφίες από την επίσκεψή σας στο Μουσείο.
• Επισκεφθείτε άλλα Μουσεία με παραδοσιακό κρητικό σπίτι ή παραδοσιακούς οικισμούς.
• Επισκεφθείτε παραδοσιακά εργαστήρια κατασκευής αντικειμένων οικιακής χρήσης και το εργαστήρι μιας υφάντρας ή μια σύγχρονη βιοτεχνία κατασκευής υφαντών.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με την κρητική παράδοση με επισκέψεις και σε άλλα Μουσεία, με τη μελέτη λαογραφικών στοιχείων, την επαφή με την κρητική μουσική.
• Τονίστε στα παιδιά τη σπουδαιότητα της διατήρησης, της φροντίδας και της μελέτης των θησαυρών της λαογραφικής μας παράδοσης.
• Προσπαθήστε να εφαρμόσετε θεατρικό παιχνίδι ως μέσο διδασκαλίας προκειμένου τα παιδιά να βιώνουν τη κάθε κατάσταση θεατρικά και να αναπτύσσουν την αισθητική τους αγωγή μέσα από το παιχνίδι και την δράση.

Η παρουσία σας κατά τη διάρκεια του προγράμματος είναι απαραίτητη για να μπορεί να συζητηθεί στην τάξη η εμπειρία των μαθητών και για να αξιολογήσετε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου (αξιολόγηση) είναι ένας τρόπος να μαθαίνουμε από εσάς τις εντυπώσεις σας και να μελετάμε τις προτάσεις σας.  Με βάση τις παρατηρήσεις και τις υποδείξεις σας προσπαθούμε να βελτιώνουμε τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα προκειμένου να φτάνουμε στα επίπεδα που επιθυμείτε

Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή σας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης στον Αρόλιθο, θα σας είναι ευχάριστη, ωφέλιμη και δημιουργική.

Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο παιδαγωγικό σας έργο! 

ΑΡΟΛΙΘΟΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

11ο χλμ Παλαιάς Οδού Ηρακλείου-Ρεθύμνου T.K.71500

ΤΗΛ. 2810 821 050 εσωτερικό 239  ΦΑΞ 2810 821 051

www.arolithos.com

museum@arolithos.com