Είναι γλυκό θέμα το σημερινό…γλυκό όπως το πρώτο του κλάμα, όπως το πρώτο του χαμόγελο, όπως η ζωή μετά τη γέννηση του..
Μια ζωή που όλοι εύχονται να είναι καλότυχη, γεμάτη χαρές και με πολλά χαμόγελα!
Και όλες αυτές τις ευχές δεν της ακούς πουθενά περισσότερα από την ημέρα της βάπτισης του! Ημέρα ιερή για σένα, για το παιδί, για τον νονό αλλά και για το σύνολο της κοινωνίας, αφού συγκεκριμένα στην κρητική κοινωνία η βάπτιση ήταν και παραμένει, ένα απ τα σπουδαιότερα οικογενειακά γεγονότα!
Ανατρέχοντας στην Κρήτη του παρελθόντος θα συναντήσουμε πολύ ενδιαφέροντα έθιμα για το συγκεκριμένο μυστήριο…ακολουθήστε μας για άλλη μια φορά στη μαγεία της παράδοσης και της λαογραφίας!
Παλιά, λοιπόν, το νεογέννητο παιδί έπρεπε να το βαπτίζουν πολύ γρήγορα, κάποιες φορές και την ίδια ημέρα της γέννησης του. Αυτό συνέβαινε διότι υπήρχε μεγάλος φόβος για ασθένειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν το παιδί ακόμα και στον θάνατο. Συγκεκριμένα αν το παιδί «έφευγε» αβάπτιστο, κατά τη λαϊκή παράδοση, θα γινόταν «τελώνι», δηλαδή ένα πονηρό πνεύμα που ξαναέρχεται στην ζωή, κυρίως για να ενοχλεί και να πειράζει τους ανθρώπους. Αν, λοιπόν έπρεπε να προβούν σε άμεση βάπτιση, τότε ο «σύντεκνος», δηλαδή ο νονός του παιδιού μπορούσε να ήταν, κάθε τυχαίος άνθρωπος που βρισκόταν εκεί την στιγμή εκείνη. Σε αυτή την περίπτωση το όνομα του παιδιού συνήθως ήταν Στυλιανός, ή Στερεός για να στεριώσει.
Αν όμως όλα πήγαιναν καλά, τότε το παιδί θα βαπτιζόταν, ακολουθώντας κανονικά τις διαδικασίες της εποχής.
Πρώτα απ όλα έπρεπε να βρεθεί ο σύντεκνος ή σάντολος του παιδιού. Κάποιες φορές τον ήξεραν και πριν γεννηθεί το παιδί αφού συνήθως ο πατέρας «έπιανε χέρι» μαζί του, δηλαδή έδινε λόγο με έναν καλό του φίλο, να του βαπτίσει το παιδί. Ένας λόγος απαραβίαστος και με πολύ μεγάλη αξία, αφού πια ήταν υποχρέωση του σύντεκνου να βαπτίσει το παιδί του, αλλά και δική του, να μην δώσει κάπου αλλού αυτή την τιμή.
Σύντεκνε πάντα άξιος κι όλο χαρές κοντά σου
τύχη κι υγεία να κλουθούν την οικογένεια σου
Ως προς το όνομα, τα πρώτα παιδιά έπαιρναν τα ονόματα των παππούδων απ τη μεριά του πατέρα και τα επόμενα απ της μητέρας. Κάποιες φορές αν ένα συγγενικό πρόσωπο είχε χαθεί στον πόλεμο ή είχε πεθάνει σε μικρή ηλικία έδιναν το δικό του όνομα στο παιδί.
Στην τελετή τώρα, τα πρώτα χρόνια, δεν βρίσκονταν οι γονείς του παιδιού, παρά μόνο ο σύντεκνος. Αυτός είχε φροντίσει για τα ρούχα του/της «φιλιότσου/τσας» δηλαδή του βαφτιστηριού, όπως επίσης το μυρόπανο, το λιβάνι, και κυρίως το λάδι που θα λαδώσει το παιδί.
το “κρέμασμα”
Υπήρχε επίσης και το «κρέμασμα», ένα μεγάλο άσπρο μαντήλι, που το έδεναν σταυρωτά και εκεί μέσα τοποθετούσαν το μωρό μετά την κατάδυση του στην κολυμπήθρα.
Από εκείνη τη στιγμή και για τα επόμενα δώδεκα χρόνια ο νονός θα πρέπει να φροντίζει για δώρα σε γιορτές και γενέθλια!
το “λαμπρόψωμο”
Επίσης για λαμπάδα και την παραδοσιακή «κουκουναρά» ή λαμπρόψωμο, δηλαδή το τσουρέκι με το αυγό, το Πάσχα.
Ο σύντεκνος μετά το μυστήριο έπαιρνε το παιδί και το παρέδιδε στους γονείς του, οι οποίοι περίμεναν στην πόρτα του σπιτιού. Η μητέρα του φιλούσε το χέρι και μπροστά του έκανε τρεις μετάνοιες. Ο σύντεκνος τους ευχόταν να τους ζήσει και εκείνοι του πρόσφεραν να πιει κρασί από το ίδιο ποτήρι που ήπιαν και εκείνοι, για να στεριώσει η συντεκνιά τους.
Έπειτα ακολουθούσε ένα μεγάλο γλέντι. Ο πατέρας είχε φροντίσει για το κρέας, το τυρί, το φρέσκο ψωμί, καθώς και το κρασί και τη ρακί που θα πρόσφεραν στους καλεσμένους. Η λύρα και το λαγούτο δεν θα μπορούσαν βέβαια να λείπουν απ το γλέντι, που θα κρατούσε όλη την υπόλοιπη μέρα.
Την μέρα που θα χαραχτεί στη μνήμη της οικογένειας, που η φιλία των σύντεκνων θα μεγαλώσει, η αγάπη των συγγενών θα δυναμώσει και οι παραδόσεις και τα έθιμα θα χουν την τιμητική τους!
Αν αναζητάτε ένα μέρος που ξεχειλίζει από παράδοση, που το παλιό δένει αρμονικά με το σύγχρονο, που η ομορφιά του τοπίου δικαιώνει και τον πιο απαιτητικό, τότε δεν έχετε, παρά μόνο να μας βρείτε και να συζητήσουμε τα πάντα για το δικό σας χαρμόσυνο γεγονός!
Να ζήσει ο νεοφώτιστος και να γενεί μεγάλος
και να χει χάρες διαλεχτές να μην τις έχει άλλος
Επικοινωνία: 2810-821050 ή στείλτε email στο info@arolithos.com
Επίσημο site: www.arolithos.com
