Τα μιτάτα είναι μικρά οικοδομήματα τα οποία χρησιμοποιούνταν ως προσωρινά καταλύματα για τους βοσκούς. Τα παλιότερα χρόνια οι βοσκοί τα χρησιμοποιούσαν και ως τυροκομεία. Η ρίζα της λέξης μιτάτο είναι λατινική. Το λατινικό “Metatum” σημαίνει στρατιωτικό κατάλυμα. Η λέξη αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τους βυζαντινούς και έφτασε μέχρι εδώ με σχεδόν την ίδια ερμηνεία.
Τα μιτάτα είναι μικρά κτίσματα κυκλικής μορφής από πέτρα. Η κατασκευαστική τους μέθοδος είναι εμπνευσμένη από τους μινωικούς θολωτούς τάφους. Τα χτίζουν εξ ολοκλήρου από πέτρες οι οποίες υπάρχουν στην γύρω περιοχή. Για το λόγο αυτό ο χώρος στον οποίο θα χτιστεί στο μιτάτο καθορίζεται από το αν υπάρχουν κατάλληλες πέτρες τριγύρω.
Η πόρτα του μιτάτου είναι χαμηλή, όχι ψηλότερη από 100εκ. και συνήθως στην ανατολική πλευρά. Το εσωτερικό έχει διάμετρο περίπου 4-7μ και για την κατασκευή του θόλου ο οποίος οδηγεί σε μια τρύπα στην κορυφή, χρησιμοποιείται το εκφορικό σύστημα. Η τρύπα στο κέντρο του θόλου χρησιμεύει στον φωτισμό καθώς και στο να βγαίνει ο καπνός από τη φωτιά. Στα 100εκ. ξεκινά η εκφορά του θόλου.
Μαζί με το κύριο κτίσμα του χώρου το οποίο είναι το μιτάτο ο βοσκός για να μπορέσει να ολοκληρώσει όλες του τις εργασίες έκτιζε ακόμα ένα μικρότερο σχεδόν πανομοιότυπο μιτάτο με διαφορά την τρύπα στο κέντρο, το ονομαζόμενο τυροκέλι, και μια μάντρα. Η μάντρα είναι και αυτή κατασκευασμένη από ξερολιθιά ύψους περίπου 1,50 μ. όπου φυλάσσονται τα ζώα του βοσκού.
Όλες οι κατασκευές αυτές είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες για τον καταλληλότερο τρόπο κατασκευής και υλικού για να αντέξουν στο βάρος του χιονιού που τα καλύπτει το χειμώνα.
Εμβαθύνετε στην λαογραφία της Κρήτης, με μια επίσκεψη στο χωριό μας και στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης. Έχοντας μια ανοιχτή βιβλιοθήκη όπως επίσης και τη μεγάλη μας συλλογή από αντικείμενα, υφάσματα και λαογραφικό υλικό, θα βιώσετε και σεις ένα ταξίδι στο χρόνο!
Στο χωριό μας φυσικά θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά ένα γνήσιο κρητικό μιτάτο!
Το μιτάτο στον Αρόλιθο
Για οτιδήποτε χρειαστείτε είμαστε στην διάθεση σας.
Καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com
Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebook, ώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.
Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!
Επίσημη ιστοσελίδα: www.arolithos.com