Αρχείο ετικέτας Παραδόσεις

27 & 28 Οκτώβρη στον Αρόλιθο!

Οι μουσικές μας εκδηλώσεις γνωρίζουν πραγματικά μεγάλη ανταπόκριση και το πιο σημαντικό για μας, είναι σε κάθε τέλος της ημέρας, να ακούμε ξανά τα καλά σας λόγια!

Έτσι συνεχίζουμε να διοργανώνουμε βραδιές, που θα διασκεδάσουμε όλοι μαζί, πάντα με ασφάλεια!

27 και 28 του Οκτώβρη μαζί μας θα είναι νέοι άνθρωποι γεμάτοι όρεξη και αγάπη για την κρητική παράδοση!

27&28 Οκτώβρη

27&28 Οκτώβρη

Σας περιμένουμε! Ταβέρνα “Δελφύς” και ώρα 18.00 και 13.00 το μεσημέρι αντίστοιχα.

Και μην ξεχνάτε, ότι όλα τα παραπάνω συνοδεύονται από εξαιρετικό παραδοσιακό φαγητό και καλής ποιότητας κρητικό κρασί!

Επικοινωνία: 28120-821050 και info@arolithos.com

 

Οι δύο πρώτες μουσικές βραδιές του Οκτώβρη στον Αρόλιθο!

Σε ένα όμορφο περιβάλλον, μέσα στη φύση να είστε σίγουροι πως  εμείς θα δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας για να μείνετε απόλυτα ικανοποιημένοι!

Ξεκινάμε με δύο υπέροχες μουσικές βραδιές!

10 και 11 Οκτώβρη

10 και 11 Οκτώβρη

Στις 10 του Οκτώβρη μαζί μας οι Λευτέρης και Μανούσος Καλλέργης

και την επόμενη μέρα στις 11 του μήνα ο Νικόλας Καράτζης με τον Νίκο Τζουλιαδάκη!

Σας περιμένουμε!

Και μην ξεχνάτε, ότι όλα τα παραπάνω συνοδεύονται από εξαιρετικό παραδοσιακό φαγητό και καλής ποιότητας κρητικό κρασί!

Επικοινωνία: 28120-821050 και info@arolithos.com

Το επάγγελμα του “Σαμαρά”

Ανατρέχοντας στα παλιότερα χρόνια και λόγω της ορεινής μορφολογίας του εδάφους, γνωρίζουμε πως η μεταφορά ανθρώπων και αντικειμένων γινόταν αποκλειστικά από ζώα και κυρίως τα γαϊδούρια και τα άλογα.

Για τη διευκόλυνση του ζώου αλλά και του αφεντικού υπήρχε ο σαμαράς ο οποίος έφτιαχνε τον κατάλληλο εξοπλισμό που απαιτούνταν για να προσφέρει το ζώο τις υπηρεσίες του.

Ο εξοπλισμός αυτός ήταν τα σαμάρι το οποίο έφτιαχνε από επεξεργασμένο ξύλο δέντρου. Το σκάλιζε και του έδινε το κατάλληλο σχήμα ώστε να χωρέσει στη ράχη του ζώου. Όλα τα υλικά έπρεπε να τα ετοιμάσει ο ίδιος  καθώς από το εμπόριο εκείνη την εποχή δεν μπορούσε να εξασφαλίσει όσα χρειαζόταν. Η διαδικασία είχε ως εξής:

Πρώτα έπρεπε να κόψει τα ξύλα. Κατάλληλο ξύλο ήταν από πλατάνι και από μουριά. Το φθινόπωρο ήταν η εποχή που έκοβαν τα ξύλα καθώς τότε τα δέντρα δεν είχαν πολλά ζουμιά και διατειρούνταν περισσότερο. Χρειάζονταν ίσια ξύλα για τα μπροστάρια και τις δόγες ενώ για τα πιστάρια έκοβαν ξύλα με καμπύλη.

Αφου ξεραίνονταν ακολουθούσε το «σκίσιμο» μια διαδικασία που γινόταν το χειμώνα.  Στη συνέχεια στερέωναν στη μεγκένη τα ξύλα όρθια για να τα σκίσουν. Ήταν μια διαδικασία που μπορούσε να γίνει από δυο άτομα. Λόγω του πάχους τους, πιο δύσκολα να σκιστούν ήταν τα μπροστάρια ενώ τα ξύλα για τις δόγες ήταν ευκολότερο να επεξεργαστούν κατά αυτόν τον τρόπο καθώς ήταν αρκετά πιο λεπτά.

Αυτή ήταν μια διαδικασία που απαιτούσε πολύ προσοχή και τέχνη καθώς έπρεπε τα φύλλα του ξύλου να έχουν τα ίδιο πάχος. Με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας του ξύλου ακολουθούσε η κατασκευή του σαμαριού.

Η πρώτη ενέργεια του σαμαρά ήταν να πάρει τα μέτρα του ζώου για το οποίο έφτιαχνε το σαμάρι. Έπειτα ξεκινούσε με τα μπροστάρια τα οποία ήταν ευκολότερα να κατασκευαστούν από τα πιστάρια, τα οποία γίνοντα αμέσως μετά, καθώς απαιτούσε περισσότερη επεξεργασία και ακρίβεια. Μετά έφτιαχναν τις δόγες χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι ίσιες και ένα ζευγάρι με ελαφριά καμπύλη. Για να δώσον σχήμα στο ξύλο χρησιμοποιούσαν φωτιά για να το ζεστάνουν και με τη βοήθεια ενός σχοινιού το λύγιζαν. Τέλος άνοιγαν τρείς τρύπες στο μπροστάρι και στο πιστάρι για να τοποθετηθούν οι δόγες.

Μετά την κατασκευή του σαμαριού ακολουθούσε το τρίψιμο. Χρησιμοποιούσαν τρία διαφορετικά υλικά για να το τρίψουν. Αρχικά το ξυλοφάι, το γυαλί και τέλος το ψιλό γυαλόχαρτο. Τις δόγες τις είχαν ήδη τρίψει πριν την τοποθέτησή τους. Για να τοποθετήσουν όμως το σαμάρι στο ζώο έπρεπε να φτιάξουν και το στρώμα στο κάτω μέρος του σαμαριού. Αυτό το έφτιαχναν για να είναι μαλακό επάνω στην ράχη του ζώου και να μην το πληγώνει το ξύλο.

Το στρώμα το κατασκεύαζαν από ένα χοντρό μάλλινο ύφασμα και από πάνω χρησιμοποιούσαν λινάτσα ή μουσαμά. Μέσα του έβαζαν ένα καλαμοειδές το οποίο ήταν γεμάτο με ψίχα που φύτρωνε γύρω από λίμνες το οποίο ονομάζονταν βούτημα. Με την ολοκλήρωση και αυτής της διαδικασίας ο σαμαράς το χρησιμοποιούσε για να μαλακώσει. Αφού συμπιεζόταν το βούτημα ξεκινούσε το πέτσωμα. Έβαζε δηλαδή και πάλι βούτημα και από πάνω δέρμα για να είναι ανθεκτικό στη βροχή.

Τα τελευταία κομμάτια απαραίτητα για ένα ολοκληρωμένο σαμάρι είναι οι λουρίδες. Οι λουρίδες αυτές ήταν από σκληρό δέρμα και ο σαμαράς της έραβε επάνω στο σαμάρι με μια ειδική βελόνα. Οι λουρίδες αυτές ήταν η κατοζώστρα ή σφίχτρα η οποία έζωνε κάτω από την κοιλιά του ζώου. Ακόμα τοποθετούσαν και την καπιστράνα την οποία προσάρμοζαν στο κεφάλι του ζώου που συγκρατούσε το σχοινί που έσερνε ο ιδιοκτήτης το ζώο.

Καθώς η τεχνολογία εξελίχθηκε και δημιουργήθηκαν τα τρακτέρ και αναπτύχθηκε και το οδικό σύστημα η χρήση των ζώων έγινε όλο και σπανιότερη και το επάγγελμα του σαμαρά εξαφανίστηκε.

Εμβαθύνετε στην λαογραφία της Κρήτης, με μια επίσκεψη στο χωριό μας και στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.  Θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά μια μεγάλη συλλογή από τα εργαλεία του σαμαρά. 

Για οτιδήποτε χρειαστείτε είμαστε στην διάθεση σας.

Καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com

Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebookώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.

Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!

Επίσημη ιστοσελίδα:  www.arolithos.com

Το κρητικό αλώνι

Στην Κρήτη, παλιότερα όπως και σήμερα, ο γεωργός ήταν κυρίαρχο επάγγελμα. Με την βοήθεια της τεχνολογίας η γεωργία έχει αναπτυχθεί σημαντικά. Οι γεωργοί δεν είχαν όμως πάντα τα μηχανήματα για να τους βοηθούν όπως σήμερα.

Μια χρονοβόρα και δύσκολη διαδικασία ήταν το αλώνισμα. Στις μέρες μας ένα μηχάνημα μαζεύει τα στάχυα και κάνει και το διαχωρισμό του καρπού από τα στάχυα επίσης. Τα παλαιότερα χρόνια για τον διαχωρισμό του καρπού ο γεωργός χρησιμοποιούσε ένα κυκλικό χώρο φτιαγμένο από πέτρες το οποίο ονομαζόταν αλώνι.

Το αλώνι είναι ένας κυκλικός επίπεδος χώρος που χρησιμοποιούνταν για το αλώνισμα των δημητριακών, αλλά και για την αποξήρανση της σταφίδας. Ήταν στρωμένο με πέτρινες πλάκες και φτιάχνεται σε υψώματα, σε σημεία που να φυσούν άνεμοι οι οποίοι βοηθούν στο λίχνισμα. Πριν αλωνίσουν οι γεωργοί, προετοίμαζαν το αλώνι. Πρώτα απ΄ όλα, έπρεπε να καλυφθούν τα μικρά κενά των πλακών με τις οποίες ήταν στρωμένο το αλώνι, για να μη χάνεται ο καρπός. Με αργιλώδες χώμα έφτιαχναν λάσπη και γέμιζαν τα κενά. Μόλις ξεραινόταν η λάσπη οι γεωργοί ήταν έτοιμοι να ξεκινήσουν τη διαδικασία.

Μετά τον θερισμό οι γεωργοί μετέφεραν τα στάχυα στο αλώνι. Τα άπλωναν κυκλικά μέσα σε αυτό αφήνοντας ένα κενό στο κέντρο. Για το αλώνισμα χρειάζονταν την βοήθεια του βολόσυρου (ξύλινη επίπεδη και μακρόστενη πλατφόρμα η οποία στο κάτω μέρος έχει μεταλλικά πριόνια) και φυσικά τη βοήθεια των ζώων. Για τη διαδικασία αυτή χρειάζονται δυο άτομα. Ένα που καθοδηγεί τα ζώα και ένα που σπρώχνει τα στάχυα κάτω από το βολόσυρο.

Μετά το αλώνισμα στον ίδιο χώρο γίνεται το λίχνισμα. Κατά τη διαδικασία αυτή ο γεωργός χρησιμοποιεί το θρυνάκι για να τινάξει στον αέρα τα αλεσμένα άχυρα και με τη βοήθεια του ανέμου να γίνει ο διαχωρισμός του καρπού από το άχυρο. Μετά από το λίχνισμα ο καρπός συλλέγεται και μεταφέρεται στο μύλο για να γίνει αλεύρι.

Εμβαθύνετε στην λαογραφία της Κρήτης, με μια επίσκεψη στο χωριό μας και στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.  Θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά ένα γνήσιο κρητικό αλώνι και φυσικά μέσω της  ανοιχτής μας βιβλιοθήκης και της έκθεσης του μουσείου μας να θα βιώσετε και σεις ένα ταξίδι στο χρόνο!

Αλώνι στον Αρόλιθο

Αλώνι στον Αρόλιθο

Για οτιδήποτε χρειαστείτε είμαστε στην διάθεση σας.

Καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com

Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebookώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.

Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!

Επίσημη ιστοσελίδα:  www.arolithos.com

Μιτάτο-Το σπίτι του βοσκού

Τα μιτάτα είναι μικρά οικοδομήματα τα οποία χρησιμοποιούνταν ως προσωρινά καταλύματα για τους βοσκούς. Τα παλιότερα χρόνια οι βοσκοί τα χρησιμοποιούσαν και ως τυροκομεία. Η ρίζα της λέξης μιτάτο είναι λατινική. Το λατινικό “Metatum” σημαίνει στρατιωτικό κατάλυμα. Η λέξη  αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τους βυζαντινούς και  έφτασε μέχρι εδώ με σχεδόν την ίδια ερμηνεία.

Τα μιτάτα είναι μικρά κτίσματα κυκλικής μορφής από πέτρα. Η κατασκευαστική τους μέθοδος είναι εμπνευσμένη από τους μινωικούς θολωτούς τάφους. Τα χτίζουν εξ ολοκλήρου από πέτρες οι οποίες υπάρχουν στην γύρω περιοχή. Για το λόγο αυτό ο χώρος στον οποίο θα χτιστεί στο μιτάτο καθορίζεται από το αν υπάρχουν κατάλληλες πέτρες τριγύρω.

Η πόρτα του μιτάτου είναι χαμηλή, όχι ψηλότερη από 100εκ. και συνήθως στην ανατολική πλευρά. Το εσωτερικό έχει διάμετρο περίπου 4-7μ και για την κατασκευή του θόλου ο οποίος οδηγεί σε μια τρύπα στην κορυφή, χρησιμοποιείται το εκφορικό σύστημα. Η τρύπα στο κέντρο του θόλου χρησιμεύει στον φωτισμό καθώς και στο να βγαίνει ο καπνός από τη φωτιά. Στα 100εκ. ξεκινά η εκφορά του θόλου.

Μαζί με το κύριο κτίσμα του χώρου το οποίο είναι το μιτάτο ο βοσκός για να μπορέσει να ολοκληρώσει όλες του τις εργασίες έκτιζε ακόμα ένα μικρότερο σχεδόν πανομοιότυπο μιτάτο με διαφορά την τρύπα στο κέντρο, το ονομαζόμενο τυροκέλι, και μια μάντρα. Η μάντρα είναι και αυτή κατασκευασμένη από ξερολιθιά ύψους περίπου 1,50 μ. όπου φυλάσσονται τα ζώα του βοσκού.

Όλες οι κατασκευές αυτές είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες για τον καταλληλότερο τρόπο κατασκευής και υλικού για να αντέξουν στο βάρος του χιονιού που τα καλύπτει το χειμώνα.

Εμβαθύνετε στην λαογραφία της Κρήτης, με μια επίσκεψη στο χωριό μας και στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης. Έχοντας μια ανοιχτή βιβλιοθήκη όπως επίσης και τη μεγάλη μας συλλογή από αντικείμενα, υφάσματα και  λαογραφικό υλικό, θα βιώσετε και σεις ένα ταξίδι στο χρόνο! 

Στο χωριό μας φυσικά θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά ένα γνήσιο κρητικό μιτάτο!

Το μιτάτο στον Αρόλιθο

Το μιτάτο στον Αρόλιθο

Για οτιδήποτε χρειαστείτε είμαστε στην διάθεση σας.

Καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com

Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebookώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.

Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!

Επίσημη ιστοσελίδα:  www.arolithos.com

Ο περίφημος κρητικός Αργαλειός!

Μια μικρή ιστορική αναδρομή

Ο αργαλειός χρονολογείται από την αρχαιότητα. Η θεά Αθηνά ήταν η προστάτιδα της υφαντικής τέχνης. Στα έπη του Ομήρου συναντάμε τον αργαλειό όπου η Πηνελόπη, δημιουργούσε το υφαντό της την ημέρα και το ξήλωνε την νύχτα για να ξεγελά τους μνηστήρες.

Στα μετέπειτα χρόνια ο αργαλειός αποτέλεσε ένα απαραίτητο εργαλείο για όλες τις νοικοκυρές. Σε κάθε σπίτι υπήρχε ένα εργαστήρι όπου ύφαινε η νοικοκυρά. Στον αργαλειό και την υφαντική είναι αφιερωμένα πολλά από τα δημοτικά μας τραγούδια. 

Αν και δεν είναι τόσο σύνηθες η χρήση του πια ακόμα υπάρχουν υφάντρες που εξασκούν την τέχνη της υφαντικής.

Ο κρητικός αργαλειός

Η παράδοση της Κρήτης στην τέχνη της υφαντικής, είναι γνωστή. Οι κρητικές νοικοκυρές μάθαιναν απ τις μανάδες και τις γιαγιάδες τους τα μυστικά του αργαλειού και εκείνες με τη σειρά τους μετέφεραν τις γνώσεις τους στις δικές του κόρες.

 Ας δούμε τη δομή ενός κλασικού κρητικού αργαλειού:

Ο Κρητικός αργαλειός αποτελείται από το σκελετό και από πολλά ακομά εξαρτήματα. Ο σκελετός του αργαλειού έχει ως εξής: 

Τα δύο «αντιά» : το μπροστινό ή πάνω αντί, που λεγόταν μπροστάντι, το κυλινδρικό δηλαδή ξύλο που δεχόταν το έτοιμο υφαντό και το πισινό ή κάτω αντί που λεγόταν πισάντι και δεχόταν το στημόνι, δηλαδή τα νήματα ανάμεσα στα οποία πλέκεται το υφάδι. Τα δύο αντιά χρησιμεύουν για να κρατούν το ανυφαντικό πάνω τους τεντωμένο κι έτσι βοηθούν την ύφανση.

Οι σφίκτες : είναι δύο, ο μεγάλος και ο μικρός. Ο μεγάλος είναι ένας στειλεός που περνά από τις τρύπες που έχει η κεφαλή του πισαντιού και βοηθά να είναι καλά τεντωμένη η απλωσά, τα νήματα. Ο μικρός σφίκτης είναι επίσης ένα στειλεός που βοηθά στο τέντωμα του υφαινόμενου πανιού που τυλίγεται στο μπροστάντι.

Το πέταλο: με το πέταλο γίνεται το χτύπημα του υφαδιού, για να ενωθεί με το τελειωμένο ύφασμα και να στερεωθεί στο στημόνι. Τα μέρη του πετάλου είναι: το πανωμάσελο, το κατωμάσελο και τα μπράτσα. Ανάμεσα στο πανωμάσελο και το κατωμάσελο τοποθετείται το χτένι.

Το χτένι: ο σκελετός του αποτελείται από τέσσερα μακριά καλάμια λεπτά. Ανάμεσα στα καλάμια του σκελετού τοποθετούνται τα δόντια που είναι πελεκημένα καλάμια πολύ λεπτά. Στερεώνεται στο πέταλο και έχει ρόλο να δώσει στα νήματα τις κανονικές αποστάσεις, ώστε να εμποδίζεται το μπέρδεμα τους και να χτυπήσει το υφάδι στο τελειωμένο ύφασμα.

Οι μίτοι: μακριές ομοιόμορφες θηλιές, τα μιτάρια, από γερό κερωμένο νήμα που δένονται σε καλάμια, τα μιτοκάλαμα, με τη βοήθεια εργαλείου, τη μιτοτίρα. Οι μίτοι συντελούν στο ανεβοκατέβασμα των νημάτων του στημονιού  όταν προκληθεί η κίνησή τους από τις πατητήρες.

Οι πατητήρες ή πατήτρες ή πατητηρόξυλα: είναι οι μοχλοί με τους οποίους διευθύνονται τα μιτάρια/νήματα. Κινούνται με τα πόδια και διευκολύνουν να σχηματιστεί  χώρος μέσα στο στημόνι, από το οποίο πρέπει να περάσει η σαΐτα για να γίνει η ύφανση.

Το τελαροσάνιδο ή κωλοσάνιδο: είναι η ξύλινη σανίδα, το κάθισμα του αργαλειού, πάνω στην οποία κάθεται η υφάντρα, όταν υφαίνει. Είναι τοποθετημένη λίγο χαμηλότερα από το μπροσαντί και κλείνει με το μήκος της τα δύο μπροστά άκρα των μεριών στα οποία και εφαρμόζεται.

Οι αγνύθες ή βαρίδια ή ντοντόνια: είναι ένα ή δύο πέτρινα ή σιδερένια βαρίδια, δεμένα από τα σταυροκάλαμα, ή καλάμια, περνούν από το πισαντί και κρέμονται ελεύθερα. Προορισμός τους είναι να συγκρατούν με το βάρος τους τα καλάμια σε ορισμένη απόσταση από τους μίτους.

Ο κρητικός αργαλειός

1. Ποδάρι, 2. Μεριά, 3. Πατητήρες ή Πετάλια, 4. Κορώνα όρθια ή Αμασκάλη, 5. Αντί (που τυλίγεται το στημόνι), 6. Κορώνα εγκάρσια, 7. Πέταλο, 8. Τμήμα πετάλου (που μπαίνει το χτένι), 9. Υφασμένο πανί, 10.  Αντί (που τυλίγεται το ύφασμα), 11. Αργαστηροσάνιδο, 12. Καρόλι (απ’ όπου κρέμονται οι μίτοι ή καβαλάρηδες), 13. Περάτες, 14. Σφύκτης (Βέργα που σφίγγει και ξεσφίγγει το στημόνι), 15. Σφύκτης (Βέργα που σφίγγει το ύφασμα), 16. Περάτης (που κρατάει τα μεριά), 17. Πήχεις πετάλου.

Εμβαθύνετε στην λαογραφία της Κρήτης, με μια επίσκεψη στο χωριό μας και στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης. Έχοντας μια ανοιχτή βιβλιοθήκη όπως επίσης και τη μεγάλη μας συλλογή από αντικείμενα, υφάσματα και  λαογραφικό υλικό, θα βιώσετε και σεις ένα ταξίδι στο χρόνο!

Φυσικά θα έχετε την ευκαιρία, να δείτε ένα ολόκληρο δωμάτιο με αργαλειούς, νήματα και υφαντά, καθώς και την υφάντρα μας η οποία δημιουργεί καθημερινά και κάτι νέο!

Αίθουσα αργαλειών στον Αρόλιθο

Αίθουσα αργαλειών στον Αρόλιθο

Για οτιδήποτε χρειαστείτε είμαστε στην διάθεση σας.

Καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com

Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebookώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.

Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!

Επίσημη ιστοσελίδα:  www.arolithos.com

 

 

Ευχές για Καλό Πάσχα απ την οικογένεια του Αρόλιθου!

Χωρίς αμφιβολία το φετινό Πάσχα, θα είναι διαφορετικό και εξαιρετικά πρωτόγνωρο για όλο τον κόσμο.

Τα έθιμα, οι παραδόσεις και οι αξίες, είναι βαθιά ριζωμένες μέσα μας και σίγουρα όταν σκεφτόμαστε το Πάσχα, στο μυαλό μας έρχονται, μεγάλα τραπέζια, φίλοι και συγγενείς και όμορφες οικογενειακές στιγμές.

Φέτος θα είναι κάπως διαφορετικά όμως είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία όλων μας, να αναλογιστούμε τις πραγματικές χαρές της ζωής, αυτά που αξίζουν, αυτά που τώρα μας λείπουν, ώστε τα επόμενα χρόνια να τους δίνουμε την ανάλογη σημασία, με ταπεινότητα και αγάπη.

Απ όλους εμάς στον Αρόλιθο, το παραδοσιακό κρητικό χωριό, τις καλύτερες μας ευχές για ένα διαφορετικό αλλά εξίσου καλό Πάσχα 🙂

Καλό Πάσχα 2020

Καλό Πάσχα 2020

Οι κρητικές φορεσιές των Ανωγείων

Η κρητική φορεσιά εμφανίστηκε κατά τα μέσα του 17ου αιώνα και αποτελούσε την καθημερινή ενδυμασία των αντρών και των γυναικών της Κρήτης εκείνη την εποχή. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές ανάλογα την περιοχή της Κρήτης.

Στις μέρες μας δεν φοριούνται σε καθημερινή βάση. Σε πολλές γιορτές όμως και σε παραδοσιακούς γάμους θα δούμε γυναίκες και άνδρες να τις φορούν όπως είναι το έθιμο.

Παρακάτω παρουσιάζονται η ανδρική φορεσιά της περιοχής των Ανωγείων που ονομάζεται σαλβάρια και η γυναικεία που ονομάζεται σάρτζα.

Ανδρική φορεσιά από τα Ανώγεια- «Σαλβαράς»

Αποτελείται από τα εξής μέρη:

  1. Τη φανέλα (Εσώρουχο με μακριά μανίκια και ελαφρώς ανοιχτή στο στήθος. Άλλοτε είχε γιακά με κουπί).
  2. Το σώβρακο (Εσώρουχο όμοιο με τη βράκα στο σχήμα και το μέγεθος).
  3. Το πουκάμισο (Μαύρο ή λευκό).
  4. Τη βράκα (Φτιαγμένη από μπλε ύφασμα του αργαλειού ή από τσόχα ή ρασά. Έφτανε ως τα γόνατα και το πίσω μέρος της δημιουργούσε τη λεγόμενη φουφούλα, που κρεμόταν και προκαλούσε πλάγιες κινήσεις κατά το βάδισμα)
  5. Το γελέκι (Φτιαγμένο από μπλε αργαστηρόπανο) και χωρίζεται σε δύο επιμέρους κατηγορίες:

            Α) το ντρέτο (ίσιο), που είναι ανοιχτό μπροστά και αφήνει να φανεί το πουκάμισο

            Β) το σταυρωτό, που σταυρώνει με τα δύο πέτα του στο στήθος, χωρίς να επιτρέπει στο                  πουκάμισο να φαίνεται.

     6. Τη ζώνη (Μεταξωτή, φαρδιά και επιμήκης, που τυλιγόταν στη μέση, ενώ τα άκρα της,                   από κρόσσια μπρισιμιού, αφήνονταν να κρέμονται ελαφρώς στο πλάι).

   7. Το σαρίκι ή μαντιλές ή μπολίδι (Το φοράει ο κρητικός στο κεφάλι. Μπορεί να είναι                     υφαντός ή πλεκτός και να έχει στην άκρη κρόσσια, τα οποία υποδηλώνουν τα δάκρυα των          κρητικών για την Κατοχή και τους θανάτους των συγγενών τους).

     8. Το μαχαίρι (Ήταν απαραίτητο εξάρτημα της ενδυμασίας).

     9. Τα στιβάνια (Λευκά σε ιδιαίτερες περιπτώσεις και γιορτές και μαύρα για τις καθημερινές           ασχολίες).

   10. Τα στιβανοδέματα (Ήταν νήματα με φούντες στις άκρες, για να δένουν τα στιβάνια στο              ύψος της γάμπας προκειμένου να μη χαμηλώνουν και ζαρώνουν).

   11. Την κάπα (Κατασκευασμένη από “καλοπατημένη ρασά”, δηλαδή μάλλινο υφαντό                         ύφασμα, που προστάτευε από το κρύο.

Η στολή του Σαλβαρά

Η στολή του Σαλβαρά

Κρητικός ενδεδυμένος με τη στολή του Σαλβαρα

Κρητικός ενδεδυμένος με τη στολή του Σαλβαρά

Η γυναικεία φορεσιά από τα Ανώγεια- «Σαρτζάτη»

Αποτελείται από τα εξής μέρη:

  1. Το πουκάμισο (Φτιαγμένο από λευκό πανί ή από μεταξωτές ή βαμβακερές μπόλιες, ήταν στολισμένο με μικρές δαντέλες στις άκρες των μανικιών και στο λαιμό).
  2. Η βράκα (Φτιαγμένη από λευκό πανί, μεγάλη σε διαστάσεις, αποτελούσε το γυναικείο εσώρουχο).
  3. Το ζιπόνι (Είδος γυναικείου γελεκιού, δεν κάλυπτε το στήθος για να φαίνεται το πουκάμισο).
  4. Η σάρτζα (Από κόκκινο πανί, διπλωμένο σε πιέτες, φοριόταν πάνω από τη βράκα και τη φούστα, στο πίσω μέρος. Οι κοπέλες τη δίπλωναν σε τριγωνικό σχήμα).
  5. Η ποδιά (Στολισμένη με υφαντά συνήθως γραμμικά σχέδια ή παραστάσεις).
  6. Η ζώνη (Είναι μεταξωτή, φαρδιά και επιμήκης. Τυλιγόταν στη μέση της κοπέλας  σφικτά, για να φαίνεται η μέση πολύ λεπτή – σύμφωνα με τον συρμό της εποχής. Στα δύο της άκρα είχε συνήθως κρόσσια από μπρισίμι, τα οποία αφήνονταν να κρέμονται λίγο στο πλάι).
  7. Το μαντήλι (Με κόκκινο χρώμα και κίτρινα κρόσσια για τις νέες κοπέλες, ενώ οι μεγαλύτερες γυναίκες, που πενθούσαν κάποιο συγγενή, φορούσαν στο εξής μαύρο μαντήλι καθώς και μαύρα ρούχα).
Η γυναικεία φορεσιά "Σαρτζάτη"

Η γυναικεία φορεσιά “Σαρτζάτη”

Ανωγειανή γυναίκα ενδεδυμένη με την φορεσιά της Σαρτζάτης

Ανωγειανή γυναίκα ενδεδυμένη με την φορεσιά της Σαρτζάτης

Εμβαθύνετε στην λαογραφία της Κρήτης, με μια επίσκεψη στο χωριό μας και στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.  Η μεγάλη μας έκθεση περιλαμβάνει φυσικά και γνήσιες κρητικές φορεσιές των Ανωγείων, που μπορείτε να τις θαυμάσετε από κοντά!

Καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com.

Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebookώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.

Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!

Επίσημη ιστοσελίδα:  www.arolithos.com

 

Παραδοσιακό καφενείο “Η ωραία Κρήτη” στον Αρόλιθο!

Μια ιστορική αναδρομή

Το παραδοσιακό ελληνικό καφενείο είναι ένας θεσμός που μετράει χρόνια στην ελληνική κοινωνία. Ξεκίνησε αφιερωμένος σχεδόν αποκλειστικά στους άνδρες. Τόπος συνάντησης για χαρτιά, ποδοσφαιρική και πολιτική συζήτηση και φυσικά απόλαυση ελληνικού καφέ, χειροποίητων γλυκών και νόστιμων μεζέδων συνοδεία κρασιού και ρακής.

Χώρος ζωντανός και πολύβουος, που τα πάντα είναι εν κινήσει, βαβούρα από τις κουβέντες και τις διαφωνίες αλλά και τόπος όπου όλοι αναπολούν τα παλιά, θυμούνται τα περασμένα.

Το δικό μας καφενείο τον χειμώνα!

“Στο καφενείο του χωριού, με την ξυλόσομπα , το παραδοσιακό γλυκό, τον μοσχοβολιστό καφέ και τις κουβέντες της ημέρας…”    

….είναι σίγουρα ζωντανές εικόνες για τους μεγαλύτερους και ακούσματα για τους μικρούς και περιγράφει άψογα το δικό μας παραδοσιακό καφενείο “Η ωραία Κρήτη”.

Καφενείο "Η ωραία Κρήτη"

Καφενείο “Η ωραία Κρήτη”

Ξύλινες καρέκλες και αντίστοιχα τραπεζάκια, ζέστη απ τη σόμπα, γλυκές και αλμυρές παρασκευές για “μερακλήδες”. Τα εδέσματα του καταλόγου παρασκευάζονται με φρέσκες και αγνές πρώτες ύλες και σερβίρονται πάντα με περισσό χαμόγελο σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές.

…και το καλοκαίρι

Η ίδια ζεστή και γραφική ατμόσφαιρα, διατηρείται και τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου και μεταφερόμαστε στην αυλή του καφενείου μας. Η δροσιά και η σκιά που προσφέρουν τα δέντρα σε συνδυασμό με την ηρεμία και τους ήχους της φύσης, αποτελούν την ιδανική επιλογή για να απόδραση στην εξοχή, όπου ο επισκέπτης θα απολαύσει το αγαπημένο του ρόφημα μαζί με χειροποίητα τοπικά προϊόντα!

Καφενείο "Η ωραία Κρήτη"

Καφενείο “Η ωραία Κρήτη”

Το γαλακτομπούρεκο της Χαρούλας

Το γαλακτομπούρεκο της Χαρούλας

Ωράριο καφενείου

Νοέμβριος-Απρίλιος: Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή-
Σάββατο-Κυριακή: 08:00-24:00 & Τρίτη-Πέμπτη: 08:00-16:00

Μάιος-Οκτώβριος: καθημερινά 08:00-16:00

Τι άλλο μπορώ να κάνω στον Αρόλιθο;

Συνδυάστε τη βόλτα σας για καφέ, γλυκό ή μεζέδες, με ένα ωραίο περίπατο στα πέτρινα σοκάκια του χωριού, κάνοντας μια επίσκεψη στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης, όπως επίσης στα εργαστήρια και τα μαγαζάκια που υπάρχουν στο χωριό!

Αν είναι Κυριακή και είναι και χειμώνας ακόμα, τότε θα βρείτε και την ταβέρνα μας ανοιχτή για υπέροχο σπιτικό φαγητό! Και αν είναι καλοκαίρι, κάντε το μπάνιο σας στην πισίνα μας και έπειτα σας περιμένουμε καθημερινά για φαγητό στην ταβέρνα!

Επικοινωνήστε μαζί μας για ότι χρειαστείτε!

Με χαρά θα σας περιμένουμε στο χωριό μας!

Τηλέφωνο: 2810821050 Email: info@arolithos.com

www.arolithos.com

Εορταστικό πρόγραμμα καφενείου! Μεσημεριανά γλέντια στον Αρόλιθο!

Οι γιορτές πλησιάζουν και οι επιλογές είναι πολλές!

Για κάτι διαφορετικό, σε ένα ζεστό περιβάλλον και δίπλα στο Ηράκλειο, επιλέξτε απλά τα εορταστικά μεσημεριανά γλέντια στο καφενείο μας!

Εορταστικό πρόγραμμα καφενείου 2019-20
Εορταστικό πρόγραμμα καφενείου 2019-20

Απολαύστε καλό χειροποίητο φαγητό και κρητικό κρασί με το μπουζούκι του Νικόλα Σακαβέλη!

Τετάρτη 25/12

Πέμπτη 26/12

Τετάρτη 01/01

Δευτέρα 06/01

Σας περιμένουμε να μοιραστούμε παρέα, όμορφες στιγμές!

Καλή σας διασκέδαση! :)

Επικοινωνία: 2810-821050 και info@arolithos.com

Eπίσημο site: www.arolithos.com