Κάθε χρόνο γιορτάζουμε το χριστιανικό Πάσχα στον Αρόλιθο, με βάση τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα! Ιδανικός χώρος για οικογένειες, μιας και δεν υπάρχουν αυτοκίνητα ή βεγγαλικά 😉
Αρχείο κατηγορίας Ήθη & έθιμα – Customs & traditions
Κυριακές Φεβρουαρίου & Μαρτίου «Αφού δεν εκάτεχες… γιάντα δεν ερώτανες;;»!
Ο Νόστος Πολιτιστικός Σύλλογος Φίλων της Παράδοσης και το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης, παρουσιάζουν το θεατρικό δρώμενο «Αφού δεν εκάτεχες… γιάντα δεν ερώτανες;;»!
Ένας ντελάλης ανακοινώνει τις απόκριες. Δύο ξαδέρφες με χιουμοριστική διάθεση θα μεταμφιέσουν τα παιδιά και τους γονείς. Ένας γάιδαρος που γκανίζει και αναστατώνει το χωριό… και όλοι αναπολούν τις παλιές εποχές…
Το δρώμενο θα παρουσιάζεται τις Κυριακές του Φεβρουαρίου 17, 24, αλλά και δύο Κυριακές του Μάρτη 03 και 10, στις 12:30 το μεσημέρι! Η ώρα προσέλευσης είναι 12:00.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση συμμετοχής λόγω του περιορισμένου αριθμού θέσεων 
Υπάρχει συμβολικό κόστος συμμετοχής ανά παιδί. Οι γονείς συμμετέχουν δωρεάν! Στον χώρο θα λειτουργεί το παραδοσιακό καφενείο και η ταβέρνα για την εξυπηρέτησή σας!
Καλέστε μας στο 2810 821050 ή στείλτε email στο museum@arolithos.com για δηλώσεις συμμετοχής ή πληροφορίες!
Σας περιμένουμε με τα παιδάκια σας για μια αξέχαστη διαδραστική εμπειρία!
“Τα δώρα της γης”: Το νέο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για τις Κυριακές του Νοεμβρίου, στον Αρόλιθο!
Τα δώρα της γης
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φίλων της Παράδοσης “Νόστος” σε συνεργασία με το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης, διοργανώνουν τη νέα κυριακάτικη δραστηριότητα με τίτλο “Τα δώρα της γης”.
Μια βιωματική εκπαιδευτική δραστηριότητα για τις Κυριακές του Νοεμβρίου 04, 11, 18 και 25 στις 12:30 το μεσημέρι, στον Αρόλιθο το παραδοσιακό κρητικό χωριό.
Η ιδέα του προγράμματος στηρίζεται στην αξία των καρπών της κρητικής γης!
Γινόμαστε γεωργοί, σκαλίζουμε και φυτεύουμε σπόρους! Μιλάμε για την αξία της ελιάς, μαζεύουμε ελιές και γευόμαστε τους καρπούς της. Θα ανακαλύψουμε τα δέντρα του χωριού και θα μαζέψουμε λεμόνια, ρόδια και κυδώνια, δοκιμάζοντας τα και μαθαίνοντας παράλληλα πως να φτιάξουμε παντανόστιμα γλυκά από τα φρούτα που μαζέψαμε. Δεν θα ξεχάσουμε τα σταφύλια και τον μούστο και όλα τα παράγωγα του!
Ελάτε να απολαύσουμε το φθινόπωρο, μέσω ενός βιωματικού προγράμματος και μιας ξεχωριστής εμπειρίας για τα παιδιά!
Επιπλέον πληροφορίες:
Η διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι περίπου μιάμιση ώρα και υπάρχει συμβολική συμμετοχή, ανά παιδί. Οι γονείς αν το επιθυμούν, συμμετέχουν δωρεάν.
Κρατήστε θέση εκ των προτέρων! Καλέστε μας στο 2810 821050 ή επικοινωνήστε μαζί μας στο museum@arolithos.com
Στον Αρόλιθο λειτουργεί καφέ και ταβέρνα για την εξυπηρέτηση σας!
Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν τρεις φορές το χρόνο!
Είμαστε στη μέση του Καλοκαιριού! Σε ένα μήνα που οι περισσότεροι κανονίζουν τις διακοπές τους ή είναι ήδη σε κάποια παραλία και απολαμβάνουν τον ήλιο τo πρωί, αλλά και τα Αυγουστιάτικα φεγγάρια το βράδυ! 🙂
Αξίζει να αναφερθούμε σε αυτόν το μήνα, απ όλες τις πλευρές του!
Η προέλευση του ονόματος!
Αύγουστος-Τσαρούχης
Από την τιμητική προσφώνηση στον αυτοκράτορα Οκταβιανό Αύγουστο, που ανήλθε στα υψηλά αξιώματα και σημείωσε μεγάλες επιτυχίες σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, ο μήνας αυτός ονομάστηκε σε Αουγκούστους (=σεβαστός)(8 π.Χ)
Το 4 π.Χ. ο Οκταβιανός προσέθεσε αυθαίρετα μία επιπλέον ημέρα στον Αύγουστο, που ως τότε είχε τριάντα ημέρες, την οποία απέσπασε από τον Φεβρουάριο, ώστε να μην υστερεί σε διάρκεια από τον Ιούλιο, που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα.
Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!
Είναι ο πλουσιότερος μήνας που όλα τα έχει ο αγρότης σε αφθονία! Την σταφίδα και τα σύκα γι αυτό και τα ονόματα Σταφιδολόγος και Συκολόγος αλλά και τα καρύδια, τα λαχανικά, τα φρούτα, όλο σε αφθονία και το σπιτικό γεμάτο καλούδια!
Ο Αύγουστος επίσης λέγεται και Δριμάρης (δρίμες = οι έξι πρώτες μέρες του Αυγούστου που κατά τη λαϊκή δοξασία είναι δυσοίωνες), Πενταφάς (λόγω της αφθονίας των καρπών), Καλός Μήνας και Παχομύγης (γιατί είναι παχιές οι μύγες).
Αυτόν τον μήνα όλος ο Ελληνικός κόσμος τον έχει καθιερώσει σαν μήνα διακοπών και αναπαύσεως. Οι δημοτικές αρχές εκτός των τοπικών εορταστικών και εθνικών εκδηλώσεων, συνηθίζουν να κάνουν τις Αυγουστιάτικες καθιερωμένες καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Για τον λόγο αυτό τον ονομάζουν ” Πολιτιστικό Αύγουστο”.
Έθιμα προλήψεις και θρησκεία!
Μια απ τις κυριότερες εορτές του μήνα αυτού είναι στις 6 Αυγούστου “Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος” . Παλιότερα, λόγω της θρησκευτικής αξίας, της γιορτής αυτής, σε εκκλησίες και μοναστήρια του “Σωτήρος”, πλήθος ανθρώπων, από τις γύρω περιοχές, ακολουθώντας μονοπάτια έρχονταν να προσκυνήσουν την χάρη της και να λειτουργηθούν. Κατασκήνωναν στους γύρω χώρους, οι οποίοι πραγματικά γέμιζαν από ζώα, σκηνές και ολόκληρες οικογένειες ευλαβικών.
Ένα πανάρχαιο έθιμο την ημέρα αυτή, είναι τα πρώτα σταφύλια της αμπέλου να τοποθετούνται με ευλάβεια στα εκκλησάκια. Το έθιμο αυτό αρχικά λειτουργούσε έως εξής:
Καλάθι με καρπούς
Οι πρώτοι καρποί, τα πρώτα γεννήματα της γης, πρέπει να προσφερθούν στους Θεούς, δηλαδή σ’ αυτούς που κάνουν τη γης να καρπίζει! Πρόσφεραν όλα τα πρωτοφανίστικα δωρήματα της γης, οπωρικά, λάδι, μέλι, κρασί, το καθένα στην εποχή του. Σήμερα το έθιμο διατηρεί μεν την αρχέγονη μορφή του αλλά περιορίζεται στις Απαρχές του Αυγούστου. Στα σταφύλια της Μεταμόρφωσης.
Δεκαπενταύγουστος
Η Παναγία με τα 7 Σπαθιά
Η πιο σημαντική εορτή του Αυγούστου όμως είναι στις 15 Αυγούστου, που η εκκλησία μας εορτάζει την “Κοίμηση της Θεοτόκου”. Οι πιστοί με τις οικογένειές τους, πλημμυρίζουν ασφυκτικά τα ομώνυμα εκκλησάκια της Παναγίας με ευλάβεια κάθε χρόνο. Από την πρώτη του μηνός οι πιστοί νηστεύουν μέχρι αυτή την ιερή ημέρα. Για να τιμήσουν την Παναγία, την μητέρα όλων, τη μία και μοναδική! Η αγάπη των πιστών προς το πρόσωπο της φαίνεται και από τα ονόματα που της έχουν χαρίσει. Κάποια από αυτά: Μεγαλόχαρη, Μυροβλύτισσα, Παλαιολογίνα, Ψυχοσώστα και ακόμα πάρα πολλά!
Δείτε εδώ τα 500 ονόματα της Παναγίας, που της έχει χαρίσει η λαϊκή πίστη και η θρησκευτική παράδοση.
Διαβάστε εδώ ένα από τα έθιμα της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης!
Ο Αγροτικός Αύγουστος στα Χανιά
Μια γιορτή – θεσμός για την πόλη των Χανίων είναι τα τελευταία χρόνια ο Αγροτικός Αύγουστος, που φυσικά πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο και περιλαμβάνει μια έκθεση κρητικών αγροτικών προϊόντων με στόχο την προώθηση τους, την ανάδειξη τους καθώς και την προβολή της τοπικής παράδοσης και κληρονομιάς.
Στην έκθεση συμμετέχουν και φορείς που ασχολούνται με την τουριστική και παραγωγική ανάπτυξη της Κρήτης, προβάλλοντας όχι μόνο τα τοπικά προϊόντα αλλά και τις ιδιαίτερες δυνατότητες φιλοξενίας που προσφέρει ο τόπος. Φυσικά, η έκθεση περιλαμβάνει πολλές παράλληλες εκδηλώσεις με γευσιγνωσία, χορό και τραγούδι.
Παροιμίες για τον μήνα!
- Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
- Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
- Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
- Μακάρι σαν τον Αύγουστο να ‘ταν οι μήνες όλοι.
- Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα.
- Αύγουστος άβρεχτος, μούστος άμετρος.
- Καλή λαβιά τον Αύγουστο και γέννα τον Γενάρη.
- Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
Με μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μας, σίγουρα θα καταφέρετε να καλύψετε ένα μεγάλος μέρος, σχετικά με τη λαογραφία του Αυγούστου, με τα έθιμα των εορτών αυτού του μήνα καθώς και με σημαντικά ιστορικά γεγονότα!
Μουσείο Αγροτικής Ιστοριάς και Λαικής Τέχνης
Σας περιμένουμε 🙂
Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com Επίσημο site: www.arolithos.com
Πηγές: iefimerida.gr, www.wikipedia.gr ,komianos.wordpress.com, www.sansimera.gr, www.kritipoliskaihoria.gr
Άλλες πxηγές : goo.gl/VJvRLL , amfictyon.blogspot.com, monopoli.gr
Olive the blessed!
The olive was the symbol of the goddess Athena. According to ancient Greek mythology, the home of the olive is Athens and the first olive tree was planted by Athena on the Acropolis. Through our history we discover that the olive tree is not only a symbol of peace, wisdom, fertility, prosperity, glory, but offers us protection, inspiration and food.
The fruit of the olive tree is very important because it produces olive oil. Olives are rich in nutrients. For many years, they have been the most popular snack of rural Mediterranean populations, accompanying greasy food, salads and many appetizing dishes.
It is the absolute Greek “superfood” and for that reason we should consume almost daily olives. 10 olives before a meal can reduce appetite by 20%.
Moderate consumption of olives in a balanced diet is an ally to beauty and human health.
Visit our online store www.cretaneshop.gr and buy greek olives and our extra vergin olive oil! 🙂
Καλωσόρισες Ιούνη, καλώς μας ήρθες καλοκαίρι!
Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού είναι εδώ! Ήρθε ο Ιούνιος, με τον λαμπρό ήλιο, τα πρώτα μπάνια και την ανεμελιά του καλοκαιριού 🙂
Η προέλευση του ονόματος!
Ο Ιούνης είναι αφιερωμένος στην Ήρα. Η ονομασία του προέρχεται απ’ τη λατινική λέξη Junius: Juno= Ήρα: Ηραίος, προς τιμήν της Ήρας. Βέβαια υπάρχει μία ακόμα άποψη, λιγότερο διαδεδομένη, πως το όνομα του οφείλεται στον πρώτο ύπατο της Ρώμης Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο. Είναι ο τέταρτος μήνας του αρχαίου ρωμαϊκού ημερολογίου με 29 ημέρες και ήμερα είναι ο 6ος μήνας του χρόνου με 30 ημέρες!
Ιούνιος
Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!
Στις 21 Ιουνίου έχουμε το θερινό ηλιοστάσιο και η μέρα αυτή θεωρείται ως είναι η επίσημη έναρξη του καλοκαιριού!
Είναι ο μήνας του θερισμού και πολλών άλλων γεωργικών εργασιών. Έχει πολλές ονομασίες, από τις οποίες η πιο διαδεδομένη είναι «Θεριστής» που προέρχεται από τον θερισμό των σιτηρών. Ακόμα, λέγεται Άι – Γιαννίτης (γιατί στις 24 γιορτάζουμε τη γέννηση του Ιωάννη του Προδρόμου). Επίσης Πρωτόλης ή Πρωτογιούλης, δηλ. πρώτος μήνας και αρχή του καλοκαιριού, Λιοτρόπης, Κερασάρης & Κερασινός, γιατί τότε ωριμάζουν τα κεράσια.
Αυτός ο μήνας είναι και μήνας πολλών και διαφορετικών αγροτικών εργασιών! Οι γεωργοί θερίζουν σιτάρια, κριθάρια, όσπρια, σανά. Ποτίζουν και σκαλίζουν τα χωράφια.
Αυτή την εποχή, φυτεύονται σπανάκια, φασόλια και κουνουπίδια και μαζεύονται ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές. Επίσης γίνεται ο απογαλακτισμός των ζώων, που είναι 3 μηνών και το πρώιμο ζευγάρωμα προβάτων.
Τα έθιμα και οι παραδόσεις του μήνα!
Τα έθιμα και γι αυτό τον μήνα είναι πολλά και οι λαογραφία του τόπου μας πλούσια, όπως συνήθως. Ας δούμε κάποια έθιμα απ όλη την Ελλάδα και φυσικά το πιο γνωστό, αυτό του Κλήδονα, που εδώ στην Κρήτη, ακόμα καλά κρατεί!
Στη Θεσσαλονίκη το πρώτο δεμάτι σταχυών που δένουν, το στήνουν όρθιο και το προσκυνούν, ενώ ο νοικοκύρης ρίχνει νομίσματα. Στη Σκύρο σαν αποθερίσουν, αφήνουν δύο λημάρια αποθέρι στο χωράφι, για χαρά του χωραφιού και για να φάνε τα πουλιά και τα αγρίμια. Στο Μανιάκι Πυλίας αφήνουν ένα κομμάτι αθέριστο και λένε ότι είναι τα γένια του νοικοκύρη, τον οποίο σηκώνουν στα χέρια ψηλά & τον αφήνουν να πατήσει στη γη, μόνο αν τάξει στους θεριστές κρασί και κότα. Στην Κάρπαθο χαράσσουν με το δρεπάνι ένα κύκλο, που περιλαμβάνει τα τελευταία στάχυα. Στον κύκλο μπαίνει η νεαρότερη θερίστρια, σταυροκοπιέται και πετάει επάνω το δρεπάνι της φωνάζοντας: «Και του χρόνου, καλαλωνεμένα, καλοφαωμένα, καλοπρουκισμένα!»
Όμως το πιο γνωστό έθιμο και αυτό που ακόμα αναβιώνει σε μέρη της Ελλάδας και φυσικά στην Κρήτη, είναι αυτό του Κλήδονα!
Το προσωνύμιο «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κλήδων» που σημαίνει προγνωστικός ήχος και χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τον συνδυασμό των τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής.
Ουσιαστικά ο «Kλήδονας» σχετίζεται με μια λαϊκή μαντική διαδικασία, η οποία λέγεται ότι αποκαλύπτει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.
Σύμφωνα με το έθιμο, την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού και μία από αυτές πηγαίνει στο πηγάδι να φέρει το «αμίλητο νερό» και στη διαδρομή μέχρι το σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν.
Στο σπίτι το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα προσωπικό της αντικείμενο, τα λεγόμενα ριζικάρια και στη συνέχεια σκεπάζουν το δοχείο με κόκκινο ύφασμα και το δένουν ενώ παράλληλα προσεύχονται στον Αϊ Γιάννη και τοποθετούν το δοχείο σε ανοιχτό χώρο, όπου μένει όλη νύχτα. Την ίδια εκείνη νύχτα λέγεται ότι τα κορίτσια θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Παράλληλα, την παραμονή της γιορτής του Αϊ Γιάννη Ιωάννη, αναβιώνει και το γνωστό έθιμο με τις φωτιές: Στη πλατεία του χωριού στήνεται μια μεγάλη φωτιά πάνω από την οποία πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, η φωτιά, επιφέρει την κάθαρση και οι άνθρωποι απαλλάσσονται από το κακό.
Το έθιμα με τις φωτιές
Παροιμίες για τον μήνα!
«Αρχές του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή».
«Ο Μάης θέλει το νερό κι ο θεριστής (=Ιούνιος) το ξύδι».
«Από το θέρος ως τις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές».
«Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι»
«Θέρος, τρύγος, πόλεμος …και στο αλώνισμα χαρές!»
«Μάρτης έβρεχε, Θεριστής τραγούδαγε».
«Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν” καλοκαιράκι».
«Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα».
«Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή».
«Τον Ιούνιο αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι».
Το καλοκαίρι λοιπόν κατέφθασε και η όρεξη μας για βόλτες και μπάνιο μεγαλώνει! Βρείτε στο χωριό μας, μια υπέροχη πισίνα για πολλές βουτιές, αλλά και ένα όμορφο περιβάλλον, για λίγη δροσιά και χαλάρωση απ την καθημερινότητα!
Σας περιμένουμε! 🙂
Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com
Επίσημο site: www.arolithos.com
Πηγές: iefimerida.gr, www.wikipedia.gr , www.newsbomb.gr
Πηγές εικόνων:
http://peritexnisologos.blogspot.gr/2015/06/24.html,
https://cyclades24.gr/2016/06/klidonas-eukseinos-pontos/
https://www.talcmag.gr/paidi/klidonas-2/
Ο Μάιος μας έφθασε εμπρός! βήμα ταχύ! να τον προϋπαντήσουμε παιδιά στην εξοχή!
Ο μήνας της άνοιξης. Ο μήνας της αναγέννησης, της βλάστησης, και το καλοκαίρι πλησιάζει! Η φύση μας θυμίζει με την ομορφιά των χρωμάτων της το μεγαλείο της. Λουλούδια σε όλα τα χρώματα ανθίζουν τον μήνα αυτό και οι μυρωδιές των αρωμάτων τους κατακλύζουν την ύπαιθρο!
Η προέλευση του ονόματος!
Ο Μάιος το όνομά του το πήρε από τη ρωμαϊκή θεότητα Μάγια, που όμως προέρχεται από την ελληνική λέξη Μαία (τροφός). Τόσο οι Αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι, την άνοιξη την υποδέχονταν με ειδικές τελετές. Ειδικές τελετές γινόντουσαν ακόμα και στα χρόνια του Βυζαντίου παρουσία του Αυτοκράτορα.
Οι γιορτές της άνοιξης σε όποιον πολιτισμό και αν τις συναντήσουμε συνοδεύονται από μεγάλη δόση ευφορίας, τραγουδιών, λουλουδιών και συμβολίζουν το νέο ξεκίνημα της ζωής που αρχίζει με την βλάστηση.
Μάης_Τσαρούχης
Τα έθιμα του Μάη
Χωρίς αμφιβολία το πιο γνωστό έθιμο σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι το μαγιάτικο στεφάνι! Ένα έθιμο που ζωντανεύει κάθε πρώτη του μήνα και φέρνει μυρωδιές και χαρούμενες στιγμές σε όλα τα νοικοκυριά!
Στην Κρήτη, την ημέρα της Πρωτομαγιάς, οι κάτοικοι του νησιού βγαίνουν στην εξοχή για να μαζέψουν τα λουλούδια που θα φτιάξουν το μαγιάτικο στεφάνι ή το μπουκέτο λουλουδιών, που θα στολίσουν στην πόρτα του σπιτιού τους. Ανάμεσα στα λουλούδια που θα διακοσμήσουν το σπίτι τους, σημασιολογικά, πολλοί έβαζαν στάρι, που σηματοδοτούσε την αφθονία, σκόρδο για το κακό το μάτι, αγκινάρα ή κάποιο άλλο αγκαθωτό φυτό για την γλωσσοφαγιά. Οι Μάηδες έμεναν στον σπίτι μέχρι της 23 Ιουνίου, όπου καίγονταν στις φωτιές του Αγίου Ιωάννη του Κλήδωνα!
Την πρώτη μέρα του Μάη κοπέλες μαζεύουν μαργαρίτες και φτιάχνουν τις λεγόμενες κολαΐνες, που κρεμούν στο λαιμό τους. Επίσης, σε πολλές περιοχές συνηθίζεται την Πρωτομαγιά να τρώνε πασχαλινά εδέσματα, όπως τσουρέκια και τα λαμπροκούλουρα.
Η εργατική Πρωτομαγιά
Ετήσια γιορτή, με παγκόσμιο χαρακτήρα των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας. Με συγκεντρώσεις και πορείες, η εργατική τάξη βρίσκει την ευκαιρία να προβάλει τα κοινωνικά και οικονομικά της επιτεύγματα και να καθορίσει το διεκδικητικό της πλαίσιο για το μέλλον. Η Πρωτομαγιά είναι απεργία και όχι αργία, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου.
Οι προλήψεις
Στη λαϊκή συνείδηση ο μήνας αυτός, συσχετίζεται με τα μάγια και τη μαγεία. Γι’ αυτό και οι προλήψεις ότι δεν πρέπει να γίνονται γάμοι τον Μάιο, ούτε κάποια σοβαρή εργασία τον μήνα αυτό («Το Μάη μήτε δέντρο να φυτέψεις, μήτε παιδί να παντρέψεις» λέει η παροιμία). Επίσης, η Πρωτομαγιά σήμαινε μια μάχη μεταξύ του καλού και του κακού.
Την πρώτη του Μάη, οι γυναίκες που δεν μπορούσαν να αποκτήσουν παιδιά έφτιαχναν ένα μπουκέτο από λουλούδια και με αυτό σταύρωναν το εικόνισμα της Παναγίας παρακαλώντας την για μια γρήγορη εγκυμοσύνη.
Σε κάποιες περιοχές, οι μανάδες μουτζούρωναν τα παιδιά τους για να μην τα πιάσει κακό μάτι. Άλλοι δημιουργούν ένα σταυρό στην πόρτα του σπιτιού τους για να μην πλησιάσει κακό στο σπίτι τους.
Ονομασίες και Παροιμίες
Σε γενικές γραμμές, οι λαϊκές ονομασίες του Μαΐου προέρχονται από τη φύση: Πράσινος, Κερασάρης, Τριανταφυλλάς, Λούλουδος.
Και φυσικά οι παροιμίες είναι πολλές…
Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος.
Ζήσε Μάη μου , να φας τριφύλλι.
Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
Μάης άβροχος, τρυγητής χαρούμενος.
Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
Απρίλης, Μάης, κοντά ειν’ το θέρος.
Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά και ο Απρίλης τα λουλούδια.
Στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει.
Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε
τ’ αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
Τον Μάη κρασί μην πίνετε κι ύπνο μην αγαπάτε.
Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.
Ο Μάιος είναι ένας απ τους πιο αγαπημένους μήνες! Αρχίζει η καλοκαιρία και η όρεξη μας για βόλτες! Από όλους εμάς στον Αρόλιθο ευχές για έναν υπέροχο, ανοιξιάτικο μήνα!
Και φυσικά σας περιμένουμε στο χωριό μας, να γιορτάσουμε παρέα με ωραία μουσική και πολύ χορό, την Πρωτομαγιά!
Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com
Επίσημο site: www.arolithos.com
Απρίλης ο Λαμπριάτης!
Απρίλης και άνοιξη, Απρίλης και Πάσχα είναι για τον ελληνικό λαό σχεδόν αξεχώριστα!Είναι ο τέταρτος μήνας του χρόνου και ονομάστηκε έτσι απ’ το aperio= ανοίγω (apertus= ανοικτός και Apertio= Άνοιξη)! Τον Απρίλη, η φύση οργιάζει και αφήνει πίσω της για τα καλά τον χειμώνα!
Απρίλιος-Τσαρούχης
Ο Απρίλης είναι ο μήνας των λουλουδιών («Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα»). Η βροχή του Απρίλη θεωρείται από τους γεωργούς πολύ ευεργετική , αλλά και σε κάποια μέρη της Ελλάδας το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς θεωρείται θεραπευτικό!Παλαιότερα το μάζευαν σε μπουκάλι και το έδιναν στους αρρώστους!
Επίσης είναι και αυτός ένας μήνας, που στην πλούσια μας λαογραφία έχει την τιμητική του και γι αυτό του έχουν δοθεί και πολλά διαφορετικά ονόματα!
Οι ονομασίες του Απρίλη
Λαμπριάτης, λόγω του Ορθόδοξου Χριστιανικού Πάσχα ή Λαμπρής, που είναι συνήθως τον Απρίλιο. Τον λένε επίσης Αηγιωργίτης ή Αηγιωργάτης, λόγω της μεγάλης χριστιανικής εορτής του Αγίου Γεωργίου. Ξεροκοφινά, γιατί τελείωναν πάντα οι συγκομιδές των γεωργών αλλά και Γρίλλη, δηλαδή γκρινιάρης, για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
Τα έθιμα του Απρίλη
Κάθε χρόνο την 1η Απριλίου αναβιώνει το έθιμο με τα αθώα ψέματα. Πρόκειται για μία παιγνιώδη συνήθεια των ανθρώπων, με παγκόσμια διάσταση.
πρωταπριλιά
Το ψέμα της Πρωταπριλιάς κατά την ελληνική λαογραφία ξεκίνησα σαν «ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την αγροτική παραγωγή», με το πέρασμα των χρόνων όμως, εξελίχθηκε σαν ένα αθώο ψέμα, με τη μορφή παιχνιδιού, προς διασκέδαση όλων.
Όμως, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, συνήθως το Πάσχα “πέφτει” τον Απρίλιο, οπότε θα ήταν άδικο να μην αναφερθούμε στα μεγάλης λαογραφικής αξίας, έθιμα του Πάσχα.
Οι Λαμπροκουλούρες!
Λαμπροκουλούρες
Από το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης οι γυναίκες καταγίνονται με το ζύμωμα! Ζυμώνουν τις λαμπροκουλούρες, οι οποίες δεν έχουν στη μέση τρύπα, όπως τα μικρά κουλούρια, αλλά για λόγους οικονομίας στο κέντρο της μπαίνουν κόκκινα αβγά.
Ο στολισμός του Επιταφίου και τα κόκκινα αυγά!
Το στόλισμα του Επιταφίου με λουλούδια και τα στεφάνια αρχίζει το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης με τις νοικοκυρές να προσπαθούν να στολίσουν τον “καλύτερο Επιτάφιο”. Μετά την περιφορά παίρνουν τα λουλούδια στα σπίτια για να φέρουν ευλογία σε κάθε νοικοκυριό. Επίσης την ίδια μέρα , οι γυναίκες βάφουν τα αβγά, που παλιά αυτό γινόταν από τα χρώματα των λουλουδιών -κυρίως της κόκκινης παπαρούνας αλλά και των πατζαριών.
Τη Μεγάλη Παρασκευή, σε πολλά χωριά της Κρήτης νέοι και νέες κρατώντας ένα Σταυρό με στεφάνι γυρνούν τους δρόμους των χωριών και ψάλλουν το μοιρολόι της Παναγιάς: «σήμερα μαύρος ουρανός σήμερα Μαύρη Μέρα …»
Το κάψιμο του Ιούδα!
Με το “δεύτε λάβετε φως”, οι πιστοί με ένα κερί μεταφέρουν το Άγιο Φως στο σπίτι τους αμίλητοι, πιστεύοντας ότι έτσι θα γίνει κάτι καλό στο σπιτικό τους ή ότι έτσι θα φύγουν οι δαίμονες!
Επίσης τα παιδιά σχηματίζουν ένα μεγάλο σωρό από ξύλα και στην κορυφή βάζουν ένα σκιάχτρο που υποτίθεται ότι είναι ο Ιούδας και την ώρα που ο ιερέας λέει το “Χριστός Ανέστη”, βάζουν φωτιά και καίνε τον Ιούδα.
Όσο για τα φαγητά στην Κρήτη το Πάσχα παλιά δεν σούβλιζαν αρνί, αλλά αφού έσφαζαν ένα ρίφι ή αρνί, έκαναν διάφορα φαγητά (οφτό, αντικριστό, βραστό, κοκκινιστό, αυγολέμονο με αγκινάρες κ.α.), ενώ το γλέντι κρατούσε επί ώρες για να συνεχισθεί και την επομένη μια και τις περισσότερες χρονιές η Δευτέρα του Πάσχα ήταν παράλληλα και η γιορτή του Αϊ Γιώργη.
Παροιμίες για τον Απρίλη
Πλούσια όμως είναι η λαογραφία μας και στις παροιμίες για αυτό τον μήνα! Δείτε κάποιες παρακάτω!
Απρίλη δροσερέ και Μάη με τα λουλούδια.
Απρίλης – Μάης! Κοντά είν’ το θέρος.
Απρίλης – Μάης, κουκιά μεστωμένα.
Απρίλης – Πασχαλιά, χελιδόνια, φως, χαρά!
Απρίλης με τα λούλουδα και τα τρανά τα ψέματα.
Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
Βάλτ’ εργάτες τον Απρίλη κι ας ψυλλίζονται.
Η βροχή τ’ Απριλομάρτη, μόνο τους ψαράδες βλάπτει.
Ήρθ’ ο Απρίλης με χαρά, με τα κόκκινα τ’ αυγά.
Και στου Απρίλη τις δεκαεφτά, πέρδικα ψόφησε τ’ αυγά.
Πραγματικά η λαογραφία για τα έθιμα του Πάσχα, είναι τόσο πλούσια, που αξίζει να αφιερώσεις χρόνο να τα ανακαλύψεις όλα! Με μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μας, σίγουρα θα καταφέρετε να καλύψετε ένα μεγάλος μέρος 🙂
Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com
Επίσημο site: www.arolithos.com
Σας ευχόμαστε ολόψυχα Καλό Πάσχα!
Καλό Πάσχα
Πάσχα 2018, στον Αρόλιθο!
Εορταστικό τριήμερο
Άγιο Πάσχα στον Αρόλιθο, το παραδοσιακό κρητικό χωριό!
Μεγάλη Παρασκευή
13:00 Νηστίσιμο Μεσημεριανό Γεύμα με το μενού ημέρας
17:00 Εγκώμια & Περιφορά Επιταφίου. Η περιφορά γίνεται μέσα στον Αρόλιθο με τη συμμετοχή όσων παρευρίσκονται.
19:00 Νηστίσιμο Δείπνο στη ταβέρνα “Δεφλύς” με μενού ημέρας.
Μεγάλο Σάββατο
21:00 Τελετή Ανάστασης και κάψιμο των αρφανόξυλων (Ιούδα)
22:00 Πασχαλινό Δείπνο με πλούσια γευστικά παραδοσιακά εδέσματα. Μπορείτε να κλείσετε και τραπέζι για μετά τα μεσάνυχτα.
Κυριακή του Πάσχα
12:00 Λειτουργία της Αναστάσεως & Περιφορά. Η δεύτερη ανάσταση και η περιφορά της Ανάστασης στο χωριό από τους παρευρισκόμενους.
13:00 Πασχαλινό Γεύμα με πλούσια εδέσματα (αντικριστό αρνί και άλλα). Ζωντανή μουσική με τον Μανώλη Καπελάκη και τους συνεργάτες του.
Κυριακή 08/04
Για περισσότερες πληροφορίες καλέστε μας στο 2810 821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com.
Θα χαρούμε πολύ, να σας δούμε στο χωριό μας! Καλό Πάσχα σε όλους!
«Ειδήμονα Πολύξερου» Πασχαλινά Έθιμα (πριν το Πάσχα) ή Κλήδωνας (μετά το Πάσχα)
Μια γυναίκα, μεγάλη επιστήμονας, δεν βλέπει τίποτα άλλο πέρα του αντικειμένου της επιστήμης της. Τα θέλει όλα δικά της και ενώ ξέρει τα πάντα τελικά δεν ξέρει τίποτα! Δεν έχει κλείσει μόνο τα μάτια της αλλά και την ψυχή της. Σε αντίθεση με μια κοπέλα του χωριού που απολαμβάνει τη χαρά της ζωής και ξέρει να μοιράζεται να αγαπά και να αγαπιέται.
«Η συνάντηση τους θα είναι καθοριστική»
ΧΩΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Τα παλιά σπίτια και η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.
ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Το δρώμενο απευθύνεται κυρίως σε παιδιά Γ΄,Δ΄,Ε΄,ΣΤ΄ Δημοτικού.
Επίσης με τις ανάλογες προσαρμογές το δρώμενο μπορεί να εφαρμοστεί και σε μικρότερες ηλικίες.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Η διάρκεια του δρώμενου είναι περίπου μιάμιση ώρα.
Ειδήμονα πολύξερου
ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ
Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διανύουμε, η δική μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού μας. Γι αυτό το λόγο έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε κάθε διδακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται με ασφάλεια.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
-
Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.
-
Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.
-
Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)
-
Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.
-
Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές). Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).
-
Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.
-
Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.
-
Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.
-
Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.
ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ
Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διανύουμε, η δική μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού μας. Γι αυτό το λόγο έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε κάθε διδακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται με ασφάλεια.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
-
Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.
-
Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.
-
Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)
-
Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.
-
Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές). Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).
-
Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.
-
Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.
-
Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.
-
Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.
Λίγες ακόμη σημαντικές πληροφορίες….
- Για τη γνωριμία μας με τα παιδιά, είναι απαραίτητο να φορούν αυτοκόλλητες ετικέτες με το μικρό τους όνομα.
- Τα παιδιά καλό είναι να φορούν πρακτικά, άνετα ρούχα και παπούτσια.
- Τονίστε τους ότι είναι σωστό να ακολουθούν τον ερμηνευτή κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος.
- Βοηθήστε τον ερμηνευτή για την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος ή τη ανεμπόδιστη διακίνηση άλλων επισκεπτών του Μουσείου.
- Μην ξεχάσετε!!! Επικοινωνήστε ξανά με το Μουσείο 2 ημέρες πριν, για να επιβεβαιώσετε τη συμμετοχή σας.
- Θα ήταν χρήσιμο να επισκεφθείτε το Μουσείο πριν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προκειμένου να γνωριστούμε και να συζητήσουμε απορίες σας.
- Στο Μουσείο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη την οποία μπορείτε να συμβουλεύεστε σε περίπτωση που χρειάζεστε κάποιο υλικό.
ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
- Συζητήστε με τους μαθητές σας για το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.
- Τι είναι ένα Λαογραφικό Μουσείο και σε τι αποσκοπεί;
- Γιατί ονομάζεται έτσι το Μουσείο που θα επισκεφθούν, τι εκθέματα φαντάζονται ότι θα δουν.
- Εμπλουτίσετε τις διδακτικές σας ώρες με ένα κύκλο θεμάτων γύρω από την λαϊκή παράδοση της Κρήτης έτσι ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν σταδιακά τον πλούσιο λαογραφικό μας πολιτισμό.
- Οργανώστε μια μουσειακή γωνιά σχετικά με την κρητική λαϊκή παράδοση, με βιβλία, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες με παραδοσιακές κατοικίες, αργαλειό, διάφορα είδη υφαντών, λύχνο, φανάρι ή λάμπα, σταμνί, καλάθι.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
- Συζητήστε με τα παιδιά την εμπειρία της επίσκεψής σας στο Μουσείο. Χρησιμοποιήστε τα φυλλάδια που σας έχουν δοθεί για τα παιδιά για να κάνετε τις εργασίες.
- Εμπλουτίστε τη διακόσμηση της τάξης σας με τα έργα που έφτιαξαν τα παιδιά στο Μουσείο και άλλα (κολλάζ, μικρά υφαντά) και φωτογραφίες από την επίσκεψή σας στο Μουσείο.
- Επισκεφθείτε άλλα Μουσεία με παραδοσιακό κρητικό σπίτι ή παραδοσιακούς οικισμούς.
- Επισκεφθείτε παραδοσιακά εργαστήρια κατασκευής αντικειμένων οικιακής χρήσης και το εργαστήρι μιας υφάντρας ή μια σύγχρονη βιοτεχνία κατασκευής υφαντών.
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με την κρητική παράδοση με επισκέψεις και σε άλλα Μουσεία, με τη μελέτη λαογραφικών στοιχείων, την επαφή με την κρητική μουσική.
- Τονίστε στα παιδιά τη σπουδαιότητα της διατήρησης, της φροντίδας και της μελέτης των θησαυρών της λαογραφικής μας παράδοσης.
- Προσπαθήστε να εφαρμόσετε θεατρικό παιχνίδι ως μέσο διδασκαλίας προκειμένου τα παιδιά να βιώνουν τη κάθε κατάσταση θεατρικά και να αναπτύσσουν την αισθητική τους αγωγή μέσα από το παιχνίδι και την δράση.
Η παρουσία σας κατά τη διάρκεια του προγράμματος είναι απαραίτητη για να μπορεί να συζητηθεί στην τάξη η εμπειρία των μαθητών και για να αξιολογήσετε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου (αξιολόγηση) είναι ένας τρόπος να μαθαίνουμε από εσάς τις εντυπώσεις σας και να μελετάμε τις προτάσεις σας. Με βάση τις παρατηρήσεις και τις υποδείξεις σας προσπαθούμε να βελτιώνουμε τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα προκειμένου να φτάνουμε στα επίπεδα που επιθυμείτε
Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή σας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης στον Αρόλιθο, θα σας είναι ευχάριστη, ωφέλιμη και δημιουργική.
Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο παιδαγωγικό σας έργο!
ΑΡΟΛΙΘΟΣ
ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ
11ο χλμ Παλαιάς Οδού Ηρακλείου-Ρεθύμνου T.K.71500
ΤΗΛ. 2810 821 050 εσωτερικό 239 ΦΑΞ 2810 821 051
museum@arolithos.com