Αρχείο ετικέτας Μουσείο Αρόλιθος

Επισκέψεις από προγράμματα Erasmus στον Αρόλιθο!

Σχολιάστε

Ο Αρόλιθος και το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης!

μουσειο2

Είναι χαρά και τιμή μας ο Αρόλιθος, το παραδοσιακό κρητικό χωριό , να έχει καταξιωθεί, ως τον πληρέστερο και ένα απ τους παλαιότερους προορισμούς της Κρήτης, για την εισαγωγή και την ένταξη, μικρών και μεγάλων στη λαογραφία και την κρητική παράδοση. Σε συνεργασία με  την ομάδα του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης, έχουν σχεδιαστεί κατάλληλες βιωματικές δραστηριότητες που προσφέρουν στον επισκέπτη, μια ολοκληρωμένη εικόνα της Κρήτης του χθες.

Η αναγνώριση

Ως απόρροια των παραπάνω ακολουθεί και η αναγνώριση! Ομάδες μαθητών, είτε μικρότερων, είτε μεγαλύτερων, απ όλο τον κόσμο, αλλά και καθηγητές από σχολεία της Ευρώπης επιλέγουν το χωριό μας για την επίσκεψη τους. Δάσκαλοι και καθηγητές των προγραμμάτων Erasmus, έχοντας την ανάγκη για την επαφή  των παιδιών τους με τη λαογραφία, την αρχιτεκτονική αλλά και την τοπική κουζίνα της Κρήτης, μιλούν μαζί μας και σχεδιάζουμε παρέα το καταλληλότερο πρόγραμμα για τις δικές ανάγκες τους!

Η επαφή με το φυσικό περιβάλλον του χωριού σε συνδυασμό με βιωματικές δραστηριότητες, ταξιδεύουν τους μαθητές, σε μια άλλη εποχή, προσφέροντας τους γνώσεις και εμπειρίες, που μένουν αξέχαστες!

Άλλωστε η επιβράβευση για μας είναι τα χαρούμενα πρόσωπα των παιδιών και των καθηγητών, όταν φεύγοντας, μας ανακοινώνουν: “When we come back to Crete, we will bring our families, to your paradise”!

αρολιθος

αρολιθος2

Μιλήστε μαζί μας!

Σας παρουσιάζουμε παρακάτω, κάποιες απ τις προτάσεις μας για δραστηριότητες στο χωριό μας, παροτρύνοντας σας πάντα, να επικοινωνήσετε μαζί μας, για να σχεδιάσουμε και να προσαρμόσουμε την επίσκεψη σας, ανάλογα με την ηλικία, τον αριθμό και τις ανάγκες των μαθητών σας.

Με τη συνοδεία και τη βοήθεια του έμπειρου προσωπικού μας διεξάγονται οι παρακάτω δραστηριότητες:

 1) Η κρητική κουζίνα

Οι επισκέπτες μας ετοιμάζουν πιάτα της τοπικής κουζίνας όπως γεμιστά και ντολμαδάκια, τζατζίκι, ντάκο και σαρικόπιτες. Με τη λήξη των μαθημάτων τους παραδίδουμε τις αντίστοιχες συνταγές και μπορούν να δοκιμάσουν αυτό που έφτιαξαν.

2) Ζύμωμα ψωμιού

Οι επισκέπτες ζυμώνουν το δικό τους ψωμί, που έπειτα ψήνεται και παραδίδεται ζεστό, μαζί με τυρί και ελιές. Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει επίσης, οπτικοακουστική ενημέρωση για το λάδι και το ψωμί, καθώς και επίσκεψη στο Μουσείο με ξενάγηση σε επιλεγμένα αντικείμενα διατροφής.

3) Κομπολόι

Μετά από αναφορά στην ιστορία του κομπολογιού μέσω οπτικοακουστικής προβολής, οι επισκέπτες μας μπορούν να κατασκευάσουν το δικό τους κομπολόι και να το κρατήσουν σαν αναμνηστικό.

4) Η τέχνη του Ψηφιδωτού

Η ψηφιδογράφος Νίκη Λυρώνη, ενημερώνει τους επισκέπτες για την αρχαία τέχνη του ψηφιδωτού και εν συνεχεία, με υλικά απ τη φύση, οι ίδιοι κατασκευάζουν, ένα μικρό δείγμα ψηφιδωτού.

5) Η υφαντική τέχνη

Μία από τις σημαντικότερες και αρχαιότερες τέχνες. Οι επισκέπτες με τη καθοδήγηση της υφάντριας δοκιμάζουν μόνοι τους να κατασκευάσουν ύφασμα στον αργαλειό. Με τη ολοκλήρωση της διαδικασίας, παραλαμβάνουν το δικό τους αναμνηστικό υφασματάκι.

6) Διδασκαλία παραδοσιακών ελληνικών χορών.

Ο χοροδιδάσκαλος μαθαίνει στους επισκέπτες τα πρώτα βήματα, στους δημοφιλέστερους κρητικούς και ελληνικούς χορούς. Ενθύμιο: cd με χορούς.

7) Η τέχνη του “Ξομπλιαστού”

Εξειδικευμένες τεχνίτριες, οι ξομπλιάστρες, κάνουν επίδειξη παραγωγής της κρητικής κουλούρας του γάμου και στη συνέχεια οι ίδιοι οι επισκέπτες επιχειρούν την ίδια διαδικασία. Στο τέλος της διαδικασίας λαμβάνουν ως αναμνηστικό μια μινιατούρα ξομπλιαστής κουλούρας.

7) Τα βότανα της Κρήτης

Σε αυτή τη δραστηριότητα αρχικά γίνεται μια θεωρητική ενημέρωση και παρουσίαση των βασικότερων βοτάνων της Κρήτης. Με την ολοκλήρωση της θεωρητικής προσέγγισης δοκιμάζουμε τσάι του βουνού. Ως ενθύμιο λαμβάνουν ένα πουγκάκι /σακουλάκι με βότανο.

Υπάρχει φυσικά και η δυνατότητα του συνδυασμού των δραστηριοτήτων μεταξύ τους, όπως επίσης και η προετοιμασία ενός μεσημεριανού ή δείπνου, με κρητικές παραδοσιακές συνταγές.

Για την ψυχαγωγία των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών, μπορούν να διοργανωθούν, μουσικοχορευτικές παραστάσεις, με χορούς απ όλη την Ελλάδα.

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810 821050 και στο info@arolithos.com και μεις θα κάνουμε το καλύτερο, για μια ολοκληρωμένη επίσκεψη στο χωριό μας!

www.arolithos.com

Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν τρεις φορές το χρόνο!

Είμαστε στη μέση του Καλοκαιριού! Σε ένα μήνα που οι περισσότεροι κανονίζουν τις διακοπές τους ή είναι ήδη σε κάποια παραλία και απολαμβάνουν τον ήλιο τo πρωί, αλλά και τα Αυγουστιάτικα φεγγάρια το βράδυ! 🙂

Αξίζει να αναφερθούμε σε αυτόν το μήνα, απ όλες τις πλευρές του!

Η προέλευση του ονόματος!

Αύγουστος-Τσαρούχης

Αύγουστος-Τσαρούχης

Από την τιμητική προσφώνηση στον αυτοκράτορα Οκταβιανό Αύγουστο,  που ανήλθε στα υψηλά αξιώματα και σημείωσε μεγάλες επιτυχίες σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, ο μήνας αυτός ονομάστηκε σε Αουγκούστους (=σεβαστός)(8 π.Χ)

Το 4 π.Χ. ο Οκταβιανός προσέθεσε αυθαίρετα μία επιπλέον ημέρα στον Αύγουστο, που ως τότε είχε τριάντα ημέρες, την οποία απέσπασε από τον Φεβρουάριο, ώστε να μην υστερεί σε διάρκεια από τον Ιούλιο, που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα.

Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!

Είναι ο πλουσιότερος μήνας που όλα τα έχει ο αγρότης σε αφθονία! Την σταφίδα και τα σύκα γι αυτό και τα ονόματα Σταφιδολόγος και Συκολόγος αλλά και τα καρύδια, τα λαχανικά, τα φρούτα, όλο σε αφθονία και το σπιτικό γεμάτο καλούδια!

Ο Αύγουστος επίσης λέγεται και Δριμάρης (δρίμες = οι έξι πρώτες μέρες του Αυγούστου που κατά τη λαϊκή δοξασία είναι δυσοίωνες), Πενταφάς (λόγω της αφθονίας των καρπών), Καλός Μήνας και Παχομύγης (γιατί είναι παχιές οι μύγες).

Αυτόν τον μήνα όλος ο Ελληνικός κόσμος τον έχει καθιερώσει σαν μήνα διακοπών και αναπαύσεως. Οι δημοτικές αρχές εκτός των τοπικών εορταστικών και εθνικών εκδηλώσεων, συνηθίζουν να κάνουν τις Αυγουστιάτικες καθιερωμένες καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Για τον λόγο αυτό τον ονομάζουν ” Πολιτιστικό Αύγουστο”.

Έθιμα προλήψεις και θρησκεία!

Μια απ τις κυριότερες εορτές του μήνα αυτού είναι στις 6  Αυγούστου “Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος” . Παλιότερα, λόγω της θρησκευτικής αξίας, της γιορτής αυτής, σε εκκλησίες και μοναστήρια του “Σωτήρος”, πλήθος ανθρώπων, από τις γύρω περιοχές, ακολουθώντας μονοπάτια έρχονταν να προσκυνήσουν την χάρη της και να λειτουργηθούν. Κατασκήνωναν στους γύρω χώρους, οι οποίοι πραγματικά γέμιζαν από ζώα, σκηνές και ολόκληρες οικογένειες ευλαβικών.

Ένα πανάρχαιο έθιμο την ημέρα αυτή, είναι τα πρώτα σταφύλια της αμπέλου να τοποθετούνται με ευλάβεια στα εκκλησάκια. Το έθιμο αυτό αρχικά λειτουργούσε έως εξής:

Καλάθι με καρπούς

Καλάθι με καρπούς

Οι πρώτοι καρποί, τα πρώτα γεννήματα της γης, πρέπει να προσφερθούν στους Θεούς, δηλαδή σ’ αυτούς που κάνουν τη γης να καρπίζει! Πρόσφεραν όλα τα πρωτοφανίστικα δωρήματα της γης, οπωρικά, λάδι, μέλι, κρασί, το καθένα στην εποχή του. Σήμερα το έθιμο διατηρεί μεν την αρχέγονη μορφή του αλλά περιορίζεται στις Απαρχές του Αυγούστου. Στα σταφύλια της Μεταμόρφωσης.  

Δεκαπενταύγουστος

Η Παναγία με τα 7 Σπαθιά

Η Παναγία με τα 7 Σπαθιά

Η πιο σημαντική εορτή του Αυγούστου όμως είναι στις 15 Αυγούστου, που η εκκλησία μας εορτάζει την “Κοίμηση της Θεοτόκου”. Οι πιστοί με τις οικογένειές τους, πλημμυρίζουν ασφυκτικά τα ομώνυμα εκκλησάκια της Παναγίας  με ευλάβεια κάθε χρόνο. Από την πρώτη του μηνός οι πιστοί νηστεύουν μέχρι  αυτή την ιερή ημέρα. Για να τιμήσουν την Παναγία, την μητέρα όλων, τη μία και μοναδική! Η αγάπη των πιστών προς το πρόσωπο της φαίνεται και από τα ονόματα που της έχουν χαρίσει. Κάποια από αυτά: Μεγαλόχαρη, Μυροβλύτισσα, Παλαιολογίνα, Ψυχοσώστα και ακόμα πάρα πολλά!

Δείτε εδώ τα 500 ονόματα της Παναγίας, που της έχει χαρίσει η λαϊκή πίστη και η  θρησκευτική παράδοση.

Διαβάστε εδώ ένα από τα έθιμα της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης!

Ο Αγροτικός Αύγουστος στα Χανιά

Μια γιορτή – θεσμός για την πόλη των Χανίων είναι τα τελευταία χρόνια ο Αγροτικός Αύγουστος, που φυσικά πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο και περιλαμβάνει μια έκθεση κρητικών αγροτικών προϊόντων με στόχο την προώθηση τους, την ανάδειξη τους καθώς και την προβολή της τοπικής παράδοσης και κληρονομιάς.

Στην έκθεση συμμετέχουν και φορείς που ασχολούνται με την τουριστική και παραγωγική ανάπτυξη της Κρήτης, προβάλλοντας όχι μόνο τα τοπικά προϊόντα αλλά και τις ιδιαίτερες δυνατότητες φιλοξενίας που προσφέρει ο τόπος. Φυσικά, η έκθεση περιλαμβάνει πολλές παράλληλες εκδηλώσεις με γευσιγνωσία, χορό και τραγούδι.

Παροιμίες για τον μήνα!

  • Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
  • Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
  • Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια.
  • Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
  • Μακάρι σαν τον Αύγουστο να ‘ταν οι μήνες όλοι.
  • Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα.
  • Αύγουστος άβρεχτος, μούστος άμετρος.
  • Καλή λαβιά τον Αύγουστο και γέννα τον Γενάρη.
  • Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
  • Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
 

Με μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μας, σίγουρα θα καταφέρετε να καλύψετε ένα μεγάλος μέρος, σχετικά με τη λαογραφία του Αυγούστου, με τα έθιμα των εορτών αυτού του μήνα καθώς και με σημαντικά ιστορικά γεγονότα!

Μουσείο Αγροτικής Ιστοριάς και Λαικής Τέχνης

Μουσείο Αγροτικής Ιστοριάς και Λαικής Τέχνης

Σας περιμένουμε 🙂

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com Επίσημο site: www.arolithos.com

Πηγές:  iefimerida.gr, www.wikipedia.gr ,komianos.wordpress.com, www.sansimera.gr, www.kritipoliskaihoria.gr

Άλλες πxηγές : goo.gl/VJvRLL , amfictyon.blogspot.com, monopoli.gr

“Αλωνάρη με τα αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια”- Ιούλιος

Καλώς ορίζουμε τον Ιούλιο, έναν απόλυτα καλοκαιρινό μήνα, με τον ήλιο να λάμπει και τη θάλασσα να υποδέχεται μικρούς και μεγάλους! 🙂

Ωστόσο, πέρα από τη θάλασσα, ο Ιούλιος είναι και αυτός ένας μήνας, που στην πλούσια μας λαογραφία έχει την τιμητική του! Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά του μήνα αυτού…

Η προέλευση του ονόματος!

Ο Ιούλιος πήρε το όνομά του, από τον Ιούλιο Καίσαρα, δημιουργό του Ιουλιανού Ημερολογίου! Πιο συγκεκριμένα μετονομάσθηκε από «Κουϊντίλιος» σε «Ιούλιο» το 44π.Χ. από τον Μάρκο Αντώνιο, στενό φίλο του Ιουλίου Καίσαρα, σε ανάμνηση των υπηρεσιών που ο τελευταίος πρόσφερε στη Ρώμη. Είναι ο έβδομος μήνας του Γρηγοριανού (Νέου) Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημέρες!

Ιούλιος-Τσαρούχης

Ιούλιος-Τσαρούχης

Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!

Ένα όνομα που έχει πάρει ο Ιούλιος και έχει περάσει μέσα σε παροιμίες και γνωμικά, είναι το: Αλωνάρης, γιατί ήταν η περίοδος που ο γεωργός έκανε αυτή τη σκληρή δουλειά, το αλώνισμα. Λέγεται και σταφυλογυαλιστής, γιατί οι ρώγες των σταφυλιών αρχίζουν και γυαλίζουν. Θα τον ακούσουμε επίσης σαν Φουσκόμηνα γιατί φουσκώνουν τα σύκα και τέλος, είναι γνωστός και με τις ονομασίες Δευτερογιούλης, Λιοτρόπης, Χορτοθέρης και Αηλιάτης.

Το αλώνισμα

Θα σταθούμε όμως στην αγροτική εργασία του αλωνίσματος, μια σπουδαία και συνάμα δύσκολη δουλειά για τον γεωργό αλλά και όλη του την οικογένεια.

αλωνισμα

Μετά το θέρισμα του σταριού, οι γεωργοί έκαναν τα δεμάτια. Τα δεμάτια μεταφέρονταν σε συγκεκριμένα μέρη πρώτα μέσα στο χωράφι όπου έκαναν τις δεματαριές και όταν συγκέντρωναν τα δεμάτια από όλα τα χωράφια, ήταν έτοιμοι να αρχίσουν το αλώνισμα. Έπαιρναν μερικά δεμάτια και τα έστρωναν στο αλώνι.  Μετά έδεναν στα μουλάρια τον βολόσυρο. Ο βολόσυρος ήταν ένα πλατύ ξύλο, που στο κάτω μέρος είχε κοφτερές πέτρες. Πάνω του καθόταν ένας άνθρωπος για να δίνει βάρος. Καθώς γύριζαν τα ζώα, ο βολόσυρος έκοβε στα στάχυα και έβγαινε το σιτάρι. Όταν τελείωνε το πάτημα, άρχιζε η διαδικασία του λιχνίσματος. Με μια μεγάλη πηρούνα, το θρινάκι και με τη βοήθεια του αέρα ο γεωργός ξεχώριζε το άχυρο απ τους σπόρους.

ο βολόσυρος

ο βολόσυρος

Το αλώνισμα ήταν η στιγμή της χαράς. Ο νοικοκύρης και η οικογένεια θα έπαιρναν τους καρπούς του κόπου όλης της χρονιάς. Μια διαδικασία που άρχισε από το όργωμα, το θέρισμα και τη μεταφορά, τώρα θα τελείωνε.

Έτσι φαίνεται πως ο Ιούλιος ήταν ο καθοριστικός μήνας για την επιβίωση, οι χωρικοί λέγανε για το πέρασμά από τον θεριστή στον αλωνάρη, ότι «Σμίγουν τα δυό ψωμιά», το παλιό ψωμί που τελειώνουν τα αποθέματα, και το νέο που μόλις έρχεται. Η σοδειά του φρεσκοαλεσμένου σταριού, είναι βάλσαμο στα μάτια του γεωργού.

 

 

Έθιμα προλήψεις και θρησκεία!

Όσο διαρκεί ο αλωνισμός, «δεν κάνει να αλωνίζει ολοένα ο ίδιος αλωνιστής. Εναλλάσσεται με τη γυναίκα του και το παιδί, ενώ αυτός ξεκουράζεται σε ένα δέντρο που υπάρχει φυτεμένο κοντά στο αλώνι γι’ αυτό το σκοπό. Οι ξένοι που τύχαινε να περάσουν, έπρεπε να ευχηθούν μόνο: «Ώρα καλή, χίλια μόδια», ή «Χίλια μόδια, και το αγώι χώρια», κι ο αλωνιστής απαντούσε: «Να ‘σαι καλά, Φχαριστούμε».

Επίσης, σύμφωνα με τα έθιμα του αλωνισμού δεν κάνει να έρθει στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί «είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)». Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν της Δήμητρας. Με το λίχνισμα, όμως, συνδέεται και ο προφήτης Ηλίας που διαφεντεύει τους ανέμους, γι’ αυτό άλλωστε ο Ιούλιος ονομάζεται και Αηλιάτης ή Αηλιάς.

Την τελευταία ημέρα και αφού άφηναν τα βόδια, πρόσεχαν που θα ξυθεί, το μεγαλύτερο στα χρόνια βόδι. Εάν ξυνόταν στο κεφάλι, ο χειμώνας θα ήταν «πρώιμος», στη μέση «βαρυχειμωνιά στο μέσο του χειμώνα» και αν στην ουρά, ο χειμώνας θα ήταν «όψιμος».

Στις 20 του Ιούλη προς τιμή του Προφήτη Ηλία, με κύρια επιδίωξη τις ευμενείς καιρικές συνθήκες, για τη γεωργία & την κτηνοτροφία στη διάρκεια του χρόνου, οι γεωργοί άναβαν φωτιές.

Τέλος δεν ξεχνάμε να αναφερθούμε στα πανηγύρια του μήνα! Πέρα από τις δικές του γιορτές-πανηγύρια (των Αγ. Αναργύρων, της Αγ. Κυριακής, του Προφήτη Ηλία, της Αγ. Παρασκευής & του Αγ. Παντελεήμονα), έχει και πολλές γιορτές-πανηγύρια του χειμώνα, που έχουν μεταφερθεί προκειμένου να επιτρέψει η καλοκαιρία τη διεξαγωγή τους & βέβαια τη μεγαλύτερη προσέλευση κόσμου.

Παροιμίες για τον μήνα!

  • Αλωνάρη με τ’ αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
  • Από τ’ Άη-Λιος ο καιρός γυρίζει αλλιώς.
  • Γαμπρός αλωναριάτικος, κακό χειμώνα βγάνει.
  • Έτσι το ‘χει το λινάρι να ανθεί τον Αλωνάρη.
  • Η καλή αμυγδαλιά ανθίζει το Γενάρη και βαστάει τ’ αμύγδαλα όλο τον Αλωνάρη.
  • Κάλλιο λόγια στο χωράφι , παρά ντράβαλα (φασαρίες) στ’ αλώνι.
  • Κάτσε κότα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
  • Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.
  • Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
  • Μικρό- μικρό τ’ αλώνι μου, και να ‘ναι μοναχικό μου.
  • Ο άη- Λιας κόβει σταφύλια και η αγία Μαρίνα σύκα.
  • Ο Θεριστής θερίζει, ο Αλωνάρης αλωνίζει κι ο Αύγουστος ξεχωρίζει.
  • Που μοχθεί το χειμώνα χαίρεται τον Αλωνάρη.
  • Της Αγιάς Μαρίνας ρούγα και του Άη Λια σταφύλι και του Αγιού Παντελεήμονα γιομάτο το κοφίνι.
  • Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
  • Τον Αλωνάρη δούλευε καλό χειμώνα να έχεις.

Του Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης

Με μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μας, σίγουρα θα καταφέρετε να καλύψετε ένα μεγάλος μέρος, σχετικά με τη λαογραφία του Ιούλη και κυρίως με τις αγροτικές εργασίες του μήνα, αφού θα βρείτε μια μεγάλη συλλογή από τα εργαλεία και τον γεωργικό εξοπλισμό της εποχής. 

Σας περιμένουμε 🙂

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com

Επίσημο site: www.arolithos.com

Πηγές:  iefimerida.gr, www.wikipedia.gr ,komianos.wordpress.com, www.sansimera.gr

Πηγές εικόνων: goo.gl/VJvRLL , amfictyon.blogspot.com

Καλωσόρισες Ιούνη, καλώς μας ήρθες καλοκαίρι!

Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού είναι εδώ! Ήρθε ο Ιούνιος, με τον λαμπρό ήλιο, τα πρώτα μπάνια και την ανεμελιά του καλοκαιριού 🙂

ιουνης

Η προέλευση του ονόματος!

Ο Ιούνης είναι αφιερωμένος στην Ήρα. Η ονομασία του προέρχεται απ’ τη λατινική λέξη Junius: Juno= Ήρα: Ηραίος, προς τιμήν της Ήρας. Βέβαια υπάρχει μία ακόμα άποψη, λιγότερο διαδεδομένη, πως το όνομα του οφείλεται στον πρώτο ύπατο της Ρώμης Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο. Είναι ο τέταρτος μήνας του αρχαίου ρωμαϊκού ημερολογίου με 29 ημέρες και ήμερα είναι ο 6ος μήνας του χρόνου με 30 ημέρες!

Ιούνιος

Ιούνιος

 Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!

Στις 21 Ιουνίου έχουμε το  θερινό ηλιοστάσιο και η μέρα αυτή θεωρείται ως είναι η επίσημη έναρξη του καλοκαιριού! 

Είναι ο μήνας του θερισμού και πολλών άλλων γεωργικών εργασιών. Έχει πολλές ονομασίες, από τις οποίες η πιο διαδεδομένη είναι «Θεριστής» που προέρχεται από τον θερισμό των σιτηρών. Ακόμα, λέγεται Άι – Γιαννίτης (γιατί στις 24 γιορτάζουμε τη γέννηση του Ιωάννη του Προδρόμου). Επίσης Πρωτόλης ή Πρωτογιούλης, δηλ. πρώτος μήνας και αρχή του καλοκαιριού,  Λιοτρόπης, Κερασάρης  & Κερασινός, γιατί τότε ωριμάζουν τα κεράσια.

Αυτός ο μήνας είναι και μήνας πολλών και διαφορετικών αγροτικών εργασιών! Οι γεωργοί θερίζουν σιτάρια, κριθάρια, όσπρια, σανά. Ποτίζουν και σκαλίζουν τα χωράφια. 

Αυτή την εποχή, φυτεύονται σπανάκια, φασόλια και κουνουπίδια και μαζεύονται ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές. Επίσης γίνεται ο απογαλακτισμός των ζώων, που είναι 3 μηνών και το πρώιμο ζευγάρωμα προβάτων. 

Τα έθιμα και οι παραδόσεις του μήνα!

Τα έθιμα και γι αυτό τον μήνα είναι πολλά και οι λαογραφία του τόπου μας πλούσια, όπως συνήθως. Ας δούμε κάποια έθιμα απ όλη την Ελλάδα και φυσικά το πιο γνωστό, αυτό του Κλήδονα, που εδώ στην Κρήτη, ακόμα καλά κρατεί! 

Στη Θεσσαλονίκη το πρώτο δεμάτι σταχυών που δένουν, το στήνουν όρθιο και το προσκυνούν, ενώ ο νοικοκύρης ρίχνει νομίσματα.  Στη Σκύρο σαν αποθερίσουν, αφήνουν δύο λημάρια αποθέρι στο χωράφι, για χαρά του χωραφιού και για να φάνε τα πουλιά και τα αγρίμια. Στο Μανιάκι Πυλίας αφήνουν ένα κομμάτι αθέριστο και λένε ότι είναι τα γένια του νοικοκύρη, τον οποίο σηκώνουν στα χέρια ψηλά & τον αφήνουν να πατήσει στη γη, μόνο αν τάξει στους θεριστές κρασί και κότα. Στην Κάρπαθο χαράσσουν με το δρεπάνι ένα κύκλο, που περιλαμβάνει τα τελευταία στάχυα. Στον κύκλο μπαίνει η νεαρότερη θερίστρια, σταυροκοπιέται και πετάει επάνω το δρεπάνι της φωνάζοντας: «Και του χρόνου, καλαλωνεμένα, καλοφαωμένα, καλοπρουκισμένα!»

Όμως το πιο γνωστό έθιμο και αυτό που ακόμα αναβιώνει σε μέρη της Ελλάδας και φυσικά στην Κρήτη, είναι αυτό του Κλήδονα!

Το προσωνύμιο «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κλήδων» που σημαίνει προγνωστικός ήχος και χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τον συνδυασμό των τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής.

Ουσιαστικά ο «Kλήδονας» σχετίζεται με μια λαϊκή μαντική διαδικασία, η οποία λέγεται ότι αποκαλύπτει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.

Σύμφωνα με το έθιμο, την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού και μία από αυτές πηγαίνει στο πηγάδι να φέρει το «αμίλητο νερό» και στη διαδρομή μέχρι το σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν.

Στο σπίτι το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα προσωπικό της αντικείμενο, τα λεγόμενα ριζικάρια και στη συνέχεια σκεπάζουν το δοχείο με κόκκινο ύφασμα και το δένουν ενώ παράλληλα προσεύχονται στον Αϊ Γιάννη και τοποθετούν το δοχείο σε ανοιχτό χώρο, όπου μένει όλη νύχτα. Την ίδια εκείνη νύχτα λέγεται ότι τα κορίτσια θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.

Παράλληλα, την παραμονή της γιορτής του Αϊ Γιάννη Ιωάννη, αναβιώνει και το γνωστό έθιμο με τις φωτιές: Στη πλατεία του χωριού στήνεται μια μεγάλη φωτιά πάνω από την οποία πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, η φωτιά, επιφέρει την κάθαρση και οι άνθρωποι απαλλάσσονται από το κακό.

Το έθιμα με τις φωτιές

Το έθιμα με τις φωτιές

Παροιμίες για τον μήνα!

«Αρχές του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή».
«Ο Μάης θέλει το νερό κι ο θεριστής (=Ιούνιος) το ξύδι».
«Από το θέρος ως τις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές».
«Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι»
«Θέρος, τρύγος, πόλεμος …και στο αλώνισμα χαρές!»
«Μάρτης έβρεχε, Θεριστής τραγούδαγε».
«Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν” καλοκαιράκι».
«Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα».
«Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή».
«Τον Ιούνιο αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι».

Το καλοκαίρι λοιπόν κατέφθασε και η όρεξη μας για βόλτες και μπάνιο μεγαλώνει! Βρείτε στο χωριό μας, μια υπέροχη πισίνα για πολλές βουτιές, αλλά και ένα όμορφο περιβάλλον, για λίγη δροσιά και χαλάρωση απ την καθημερινότητα!

Σας περιμένουμε! 🙂

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com

Επίσημο site: www.arolithos.com

 

Πηγές:  iefimerida.gr, www.wikipedia.gr , www.newsbomb.gr

Πηγές εικόνων:

http://peritexnisologos.blogspot.gr/2015/06/24.html,

https://cyclades24.gr/2016/06/klidonas-eukseinos-pontos/

https://www.talcmag.gr/paidi/klidonas-2/

 

 

«Ειδήμονα Πολύξερου» Πασχαλινά Έθιμα (πριν το Πάσχα) ή Κλήδωνας (μετά το Πάσχα)

Μια γυναίκα, μεγάλη επιστήμονας, δεν βλέπει τίποτα άλλο πέρα του αντικειμένου της επιστήμης της. Τα θέλει όλα δικά της και ενώ ξέρει τα πάντα τελικά δεν ξέρει τίποτα! Δεν έχει κλείσει μόνο τα μάτια της αλλά και την ψυχή της. Σε αντίθεση με μια κοπέλα του χωριού που απολαμβάνει τη χαρά της ζωής και ξέρει να μοιράζεται να αγαπά και να αγαπιέται.

«Η συνάντηση τους θα είναι καθοριστική»

ΧΩΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Τα παλιά σπίτια και η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Το δρώμενο απευθύνεται κυρίως σε παιδιά Γ΄,Δ΄,Ε΄,ΣΤ΄ Δημοτικού.

Επίσης με τις ανάλογες προσαρμογές το δρώμενο μπορεί να εφαρμοστεί και σε μικρότερες ηλικίες.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Η διάρκεια του δρώμενου είναι περίπου μιάμιση ώρα.

Ειδήμονα πολύξερου Αρόλιθος Μουσείο Arolithos Museum εκπαιδευτικά προγράμματα (12)

Ειδήμονα πολύξερου

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διανύουμε, η δική μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού μας. Γι αυτό το λόγο έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε κάθε διδακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται με ασφάλεια.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

  • Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.

  • Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.

  • Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)

  • Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.

  • Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές).  Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).

  • Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.

  • Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.

  • Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.

  • Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διανύουμε, η δική μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού μας. Γι αυτό το λόγο έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε κάθε διδακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται με ασφάλεια.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

  • Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.

  • Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.

  • Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)

  • Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.

  • Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές).  Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).

  • Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.

  • Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.

  • Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.

  • Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

Λίγες ακόμη σημαντικές πληροφορίες….

  • Για τη γνωριμία μας με τα παιδιά, είναι απαραίτητο να φορούν αυτοκόλλητες ετικέτες με το μικρό τους όνομα.
  • Τα παιδιά καλό είναι να φορούν πρακτικά, άνετα ρούχα και παπούτσια.
  • Τονίστε τους ότι είναι σωστό να ακολουθούν τον ερμηνευτή κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος.
  • Βοηθήστε τον ερμηνευτή για την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος ή τη ανεμπόδιστη διακίνηση άλλων επισκεπτών του Μουσείου.
  • Μην ξεχάσετε!!! Επικοινωνήστε ξανά με το Μουσείο 2 ημέρες πριν, για να επιβεβαιώσετε τη συμμετοχή σας.
  • Θα ήταν χρήσιμο να επισκεφθείτε το Μουσείο πριν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προκειμένου να γνωριστούμε και να συζητήσουμε απορίες σας.
  • Στο Μουσείο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη την οποία μπορείτε να συμβουλεύεστε σε περίπτωση που χρειάζεστε κάποιο υλικό.

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

  • Συζητήστε με τους μαθητές σας για το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.
  • Τι είναι ένα Λαογραφικό Μουσείο και σε τι αποσκοπεί;
  • Γιατί ονομάζεται έτσι το Μουσείο που θα επισκεφθούν, τι εκθέματα φαντάζονται ότι θα δουν.
  • Εμπλουτίσετε τις διδακτικές σας ώρες με ένα κύκλο θεμάτων γύρω από την λαϊκή παράδοση της Κρήτης έτσι ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν σταδιακά τον πλούσιο λαογραφικό μας πολιτισμό.
  • Οργανώστε μια μουσειακή γωνιά σχετικά με την κρητική λαϊκή παράδοση, με βιβλία, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες με παραδοσιακές κατοικίες, αργαλειό, διάφορα είδη υφαντών, λύχνο, φανάρι ή λάμπα, σταμνί, καλάθι.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 

  • Συζητήστε με τα παιδιά την εμπειρία της επίσκεψής σας στο Μουσείο.  Χρησιμοποιήστε τα φυλλάδια που σας έχουν δοθεί για τα παιδιά για να κάνετε τις εργασίες.
  • Εμπλουτίστε τη διακόσμηση της τάξης σας με τα έργα που έφτιαξαν τα παιδιά στο Μουσείο και άλλα (κολλάζ, μικρά υφαντά) και φωτογραφίες από την επίσκεψή σας στο Μουσείο.
  • Επισκεφθείτε άλλα Μουσεία με παραδοσιακό κρητικό σπίτι ή παραδοσιακούς οικισμούς.
  • Επισκεφθείτε παραδοσιακά εργαστήρια κατασκευής αντικειμένων οικιακής χρήσης και το εργαστήρι μιας υφάντρας ή μια σύγχρονη βιοτεχνία κατασκευής υφαντών.
  • Ενθαρρύνετε τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με την κρητική παράδοση με επισκέψεις και σε άλλα Μουσεία, με τη μελέτη λαογραφικών στοιχείων, την επαφή με την κρητική μουσική.
  • Τονίστε στα παιδιά τη σπουδαιότητα της διατήρησης, της φροντίδας και της μελέτης των θησαυρών της λαογραφικής μας παράδοσης.
  • Προσπαθήστε να εφαρμόσετε θεατρικό παιχνίδι ως μέσο διδασκαλίας προκειμένου τα παιδιά να βιώνουν τη κάθε κατάσταση θεατρικά και να αναπτύσσουν την αισθητική τους αγωγή μέσα από το παιχνίδι και την δράση.

Η παρουσία σας κατά τη διάρκεια του προγράμματος είναι απαραίτητη για να μπορεί να συζητηθεί στην τάξη η εμπειρία των μαθητών και για να αξιολογήσετε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου (αξιολόγηση) είναι ένας τρόπος να μαθαίνουμε από εσάς τις εντυπώσεις σας και να μελετάμε τις προτάσεις σας.  Με βάση τις παρατηρήσεις και τις υποδείξεις σας προσπαθούμε να βελτιώνουμε τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα προκειμένου να φτάνουμε στα επίπεδα που επιθυμείτε

Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή σας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης στον Αρόλιθο, θα σας είναι ευχάριστη, ωφέλιμη και δημιουργική.

Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο παιδαγωγικό σας έργο! 

ΑΡΟΛΙΘΟΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

11ο χλμ Παλαιάς Οδού Ηρακλείου-Ρεθύμνου T.K.71500

ΤΗΛ. 2810 821 050 εσωτερικό 239  ΦΑΞ 2810 821 051

www.arolithos.com

museum@arolithos.com

Μάρτιος, ο πρώτος μήνας της Άνοιξης!

Μάρτιος-Τσαρούχης

Μάρτιος-Τσαρούχης

Ο Μάρτιος θεωρείται ο πρώτος μήνας της Άνοιξης και σηματοδοτεί την αρχή της ανθοφορίας και καρποφορίας της φύσης! Πήρε το όνομα του από το λατινικό όνομα του θεού Άρη (Mars = Άρης) και είναι ο πρώτος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου.

Η θέση του Μαρτίου ως του πρώτου μήνα του έτους παλαιότερα συνετέλεσε, ώστε η πρώτη ημέρα του να έχει την σημασία της Πρωτοχρονιάς στο λαϊκό καλεντάρι, με πλήθος εθίμων μαγευτικού χαρακτήρα. Έτσι,την 1η Μαρτίου σε πολλά μέρη συνήθιζαν να δίνουν σημασία στο ποδαρικό, να ραντίζουν το σπίτι με νερό, να σπάνε πήλινα αντικείμενα ή να ρίχνουν έξω από το σπίτι.

Σε ορισμένα μέρη της Κρήτης μαστίγωναν συμβολικά με χλωρά κλαδιά ανθρώπου και ζώα, πιστεύοντας ότι τους μεταδίδουν την θαλερότητα που έχουν τα κλαδιά αυτά.

Στην Κρήτη επίσης,  οι καλαντιστάδες κρατούσαν ένα καλάμι, έβαζαν ένα άλλο (μικρότερο) καλάμι σταυροειδώς πάνω στο πρώτο ώστε να σχηματιστεί σταυρός και πάνω του κρεμούσαν κλαδιά δέντρων, λουλούδια της εποχής, αλλά και γεννήματα της γης: κεφαλές σιταριού και κριθαριού, αμύγδαλα, κουκιά κ.ά. μαζί με ασπροκόκκινη κλωστή. Αυτό λεγόταν καλαντίστρα. Τα παιδιά, πριν τελειώσουν τα κάλαντα σκορπούσαν μαργαρίτες σε κάθε σπίτι και συμπλήρωναν:

«Όξω ψύλλοι και κοργιοί

όφηδες και μποντικοί

κολισαύρες και λιακόνια

να γυρίζετε στ’ αόρια».

Οι καλαντίστρες του Μάρτη όπως κι αυτές του Λαζάρου και της Μ. Παρασκευής, παρέμεναν στα σπίτια των παιδιών που τις κρατούσαν μέχρι το βράδυ της Ανάστασης. Το Μεγάλο Σάββατο τις έβαζαν πάνω στο σωρό με τα ξύλα όπου έκαιγαν τον Ιούδα.

Ο Μάρτης ή Μαρτιά(ασπροκόκκινο βραχιολάκι) είναι ένα παμπάλαιο έθιμο, με βαλκανική διασπορά. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.

βραχιόλι-μάρτης

βραχιόλι-μάρτης

Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον Μάρτη ή Μαρτιά. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι.

Ο Μάρτιος είναι άρρηκτα δεμένος με τη Σαρακοστή, τη μεγάλη νηστεία πριν από το Πάσχα. Σχετική και η παροιμία «Δεν λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή» ή «Λείπει ο Μάρτης με τη Σαρακοστή»; που λέγεται για άτομα που παρευρίσκονται ή αναμειγνύονται παντού. Τον Μάρτιο είναι η επέτειος της Ελληνικής Εθνεγερσίας με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 την 25η του μηνός. Η επέτειος καθιερώθηκε το 1838 για να συμπέσει με τη μεγάλη εορτή της Χριστιανοσύνης, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Οι ονομασίες του Μάρτη:

Βλάσταρος και Ανοιξιάτης, γιατί είναι ο μήνας που φέρνει την άνοιξη. Στις 21 Μαρτίου έχουμε την εαρινή ισημερία, δηλαδή ίση διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. 

Ο άστατος καιρός είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του Μάρτη, του Γδάρτη και Παλουκοκαύτη, όπως έλεγαν το Μάρτιο τα παλιά χρόνια , που τα σπίτια ζεσταίνονταν με τζάκια και ξυλόσομπες.

Τον λέγανε και Δίγαμο: «Ο Μάρτης έχει δύο γυναίκες, τη μία πολύ όμορφη και φτωχή, την άλλη πολύ άσχημη και πολύ πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στη μέση. Όταν γυρίζει από την άσχημη, κατσουφιάζει, μαυρίζει και σκοτεινιάζει όλος ο κόσμος. Όταν γυρίζει από την όμορφη, γελάει, χαίρεται και λάμπει όλος ο κόσμος». Γι’ αυτό και η παροιμία λέει: «Ο Μάρτης πότε κλαίει και πότε γελάει». 

Επίσης ονομάζεται Βαγγελιώτης λόγω της γιορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Επειδή είναι άστατος λέγεται Πεντάγνωμος. «Ο Μάρτης ώρα βρέχει και χιονίζει κι ώρα μαρτολουλουδίζει».

 Παροιμίες για τον Μάρτη

Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.

Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει.

Από τον Μάρτη πουκάμισο, από τον Αύγουστο σεγκούνι (παλτό). 

Κάλλιο Μάρτη καρβουνιάρη, παρά Μάρτη καψαλιάρη.

Κάλλιο Μάρτη στις γωνιές, παρά Μάρτη στις αυλές.

Ο Μάρτης βρέχει κι ο θεριστής χαίρεται.

Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.

Αν μη τι άλλο ο Μάρτης είναι ο μήνας που υποδέχεται την άνοιξη και μικροί και μεγάλοι τον περιμένουν με ανοιχτές αγκάλες! 

Τέτοιες ανοιξιάτικες μέρες το χωριό μας είναι ιδανικό για χαλαρούς περιπάτους, επαφή με τη φύση και φυσικά για καλό φαγητό! Καλό μήνα και καλή άνοιξη σε όλους!

πληροφορίες: 2810-821050 και info@arolithos.com/www.arolithos.com

ανοιξη

Το θεατρικό δρώμενο “Ειδήμονα Πολύξερου” επιστρέφει στον Αρόλιθο!

Ειδήμονα Πολύξερου 2018

Το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης παρουσιάζει το θεατρικό δρώμενο “Ειδήμονα Πολύξερου”

Μια γυναίκα επιστήμονας η Ειδήμονα Πολύξερου τα ξέρει όλα γύρω από την επιστήμη της. Έχει συγκεντρώσει άπειρες πληροφορίες που δεν μπορεί να τις μοιραστεί!

Δεν βλέπει τίποτα άλλο πέρα του αντικειμένου της επιστήμης της. Τα θέλει όλα δικά της και ενώ ξέρει τα πάντα τελικά δεν ξέρει τίποτα.  Δεν έχει κλείσει μόνο τα μάτια της αλλά και την ψυχή της.  Σε αντίθεση με μια κοπέλα του χωριού που απολαμβάνει τη χαρά της ζωής και ξέρει να μοιράζεται να αγαπά και να αγαπιέται.

Η συνάντηση τους θα είναι καθοριστική!!!

 

Με αφορμή τη γιορτή του Πάσχα σημαντικές αλλαγές μπορούν να μας συμβούν αν θελήσουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα του εαυτού μας και να  μοιραστούμε με τους άλλους τις στιγμές μας.

Το θέμα: Ο άνθρωπος που λόγω φόρτου εργασίας και αφιέρωσης σε ένα και μόνο πράγμα (την επιστήμη του) χάνει το τι συμβαίνει γύρω του.  Ώσπου έρχεται η στιγμή να τo ανακαλύψει!

Το δρώμενο θα παρουσιαστεί τις Κυριακές του Μαρτίου 04, 11, 18 και την Κυριακή 01 Απριλίου στις 12:30 το μεσημέρι στον Αρόλιθο το παραδοσιακό κρητικό χωριό! 

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση συμμετοχής λόγω του περιορισμένου αριθμού θέσεων ;-) Υπάρχει συμβολικό κόστος συμμετοχής ανά παιδί. Οι γονείς συμμετέχουν δωρεάν! Και η διάρκεια του είναι περίπου μιάμιση ώρα!

Στον χώρο θα λειτουργεί η ταβέρνα Δελφύς καθώς και το καφενείο «Η ωραία Κρήτη» για την εξυπηρέτησή σας σε καφέ και φαγητό!

Καλέστε μας στο 2810 821050 ή στείλτε email στο museum@arolithos.com για δηλώσεις συμμετοχής ή πληροφορίες! Μπορείτε επίσης να επισκέπτεστε και τη σελίδα μας στο facebook, όπου αναρτούνται καθημερινά νέες ενημερώσεις σχετικά με τις υπηρεσιες μας!

Σας περιμένουμε με τα παιδάκια σας για μια αξέχαστη διαδραστική εμπειρία που θα χαρίσει χαρά και γνώσεις στους λιλιπούτειους φίλους μας :-D

Επίσημο site: www.arolithos.com

Χρονολόγιο Φεβρουαρίου: σημαντικά ιστορικά γεγονότα του μήνα

Ανατρέχοντας στην πλούσια ιστορία της Κρήτης, εντοπίζουμε κάποια απ τα πιο σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της, για τον μήνα που διανύουμε και σας τα παραθέτουμε παρακάτω.

15 Φεβρουαρίου 1810: Μεγάλος σεισμός στον Χάνδακα. Τα δύο τρίτα των κτισμάτων καταρρέουν. 3000 νεκροί. Ζημιές στη Μονή Ασωμάτων στο Ρέθυμνο.

Φεβρουάριος 1824: Ο Χουσείν, λεηλατεί χωριά του Αποκόρωνα, εισβάλλει στα Σφακιά, περνά στον Σέλινο και στην Κίσαμο και διαλύει και τις τελευταίες εστίες της επανάστασης.

22 Φεβρουαρίου 1841: Αποτυχημένη επανάσταση του Χαιρέτη στις δυτικές επαρχίες και του Βασιλογεώργη στις ανατολικές επαρχίες του νησιού.

18 Φεβρουαρίου 1883: Γεννιέται ο Νίκος Καζαντζάκης.

Φεβρουάριος 1893: Ιδρύεται στα Σφακιά μυστική αδελφότητα με σκοπό την προπαρασκευή μιας νέας εξέγερσης.

03 Φεβρουαρίου 1897: Ο Τιμολέων Βάσσος αποβιβάζεται στο Κολυμπάρι Χανίων με 1500 στρατιώτες και κηρύσσει την ένωση.

04 Φεβρουαρίου 1897: Σφαγές στα Χανιά.

04-09 Φεβρουαρίου 1897: Μάχες στις Αρχάνες, στις Βουκουλιές και στα Λιβάδια.

09 Φεβρουαρίου 1897:  Οι Μεγάλες Δυνάμεις βομβαρδίζουν το επαναστατικό στρατόπεδο Ακρωτηρίου.

15 Φεβρουαρίου 1897: Με υπόμνημα που συντάσσει ο Βενιζέλος, διαμαρτύρεται για τον βομβαρδισμό.

26 Φεβρουαρίου 1905: Εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης ζητούν μεταβολή του Κρητικού Συντάγματος.

14 Φεβρουαρίου 1913: Αφαιρέθηκαν από το φρούριο Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας.

14 Φεβρουαρίου 1930: Φοβερός σεισμός με επίκεντρο τα Αιτάνια.

09 Φεβρουαρίου 1934: Πεθαίνει ο Ανδρέας Ροδινός.

25 Φεβρουαρίου 1935: Σεισμός εντάσεως 7 Ρίχτερ με πολλές καταστροφές στα χωριά της επαρχίας Πεδιάδος.

08 Φεβρουαρίου 1980: Πεθαίνει ο Νίκος Ξυλούρης.

08 Φεβρουαρίου 1994: Πεθαίνει ο Στέργιος Σπανάκης, πνευματικός άνθρωπος από το Τζερμιάδο Λασιθίου.

11 Φεβρουαρίου 1994: Πεθαίνει ο Κωστής Φραγκούλης.

Πληροφορίες για όλα αυτά τα αξιοσημείωτα γεγονότα, αλλά και για πολλά ακόμα, μπορείτε να βρείτε στην πλούσια δανειστική βιβλιοθήκη του λαογραφικού μουσείου μας!

Η επίσκεψη σας, θα σας γεμίσει πληροφορίες και γνώσεις!

Πηγές: https://www.sansimera.gr/almanac,  https://el.wikipedia.org/wiki

Βιβλιογραφία: Ημερολόγιο 2010 Κρήτη- Ένα καράβι τρικάταρτο

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ 2017-2018 ΣΤΟΝ ΑΡΟΛΙΘΟ

Προορισμοί κοντά στο Ηράκλειο, Όμορφα χωριά κοντά στο Ηράκλειο, Εξορμήσεις στη περιοχή Ηρακλείου, Χώροι για παιδιά στο Ηράκλειο Κρήτης,Δράσεις για παιδιά, Εκδρομές κοντά στη πόλη του Ηρακλείου

Χαρούμενες στιγμές με κρητικόπουλα

Βιωματικές Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες

Στο πλαίσιο των δράσεων του Πολιτιστικού Συλλόγου Φίλων της Παράδοσης “Νόστος”, από την 1η Κυριακή του Νοέμβρη και σχεδόν κάθε Κυριακή μεσημέρι έως και τον Απρίλιο στον Αρόλιθο, οργανώνουμε εκπαιδευτικές εκδηλώσεις, δραστηριότητες ή και θεατρικά δρώμενα για τις οικογένειες και τα παιδιά που επιθυμούν να κάνουν μια σύντομη εξόρμηση κοντά στο Ηράκλειο!  Όλες οι δραστηριότητες είναι εμπνευσμένες από τις παραδόσεις της Κρήτης και την αντίστοιχη εποχή (π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα, Απόκριες)!

Ο Αρόλιθος το παραδοσιακό κρητικό χωριό ως προορισμός κοντά στο Ηράκλειο αποτελεί μια ιδανική λύση για όσους επιθυμούν να ξεφύγουν από το ρυθμό της πόλης αλλά και συνάμα να μην απομακρυνθούν ιδιαίτερα.  Χαρούμενη δραστηριότητα για τα παιδιά, καφεδάκι, στο καφενείο του χωριού “Η ωραία Κρήτη”  για τους γονείς και φαγητό για όλη την οικογένεια στη ταβέρνα “Δελφύς”

Πότε

Τις Κυριακές των χειμερινών μηνών Νοέμβριο-Απρίλιο στις 12:30 το μεσημέρι συγκεντρωνόμαστε γονείς και παιδιά σε ένα παραδοσιακό κρητικό χωριό, και ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε μια μοναδική εμπειρία που διαρκεί 1 ώρα και 30 λεπτά. Το ίδιο το περιβάλλον, η ιστορία αλλά και οι εμψυχωτές που παρουσιάζουν το πρόγραμμα, δημιουργούν τη καλύτερη μαγιά για να ευχαριστηθούν γονείς και παιδιά την εκδρομή τους και να απολαύσουν τη Κυριακάτικη τους έξοδο.  Οι εκπαιδευικές δραστηριότητες και τα δρώμενα απευθύνονται κυρίως σε παιδιά άνω των 5 ετών. Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν το παιδί είναι μικρό (κάτω των 5), θα πρέπει τουλάχιστον ένας γονιός να το συνοδέψει.

Πρόγραμμα δραστηριοτήτων

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2017 – “Εκπαιδευτική Δραστηριότητα”-Καρποί της γης
Κυριακή 05/11, 12/11, 19/11, 26/11

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 – “Θεατρικό Χριστουγεννιάτικο Δρώμενο”-Το θέμα θα ανακοινωθεί
Κυριακή 03/12, 10/12, 17/12

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 – “Εκπαιδευτική Δραστηριότητα” Το θέμα θα ανακοινωθεί
Κυριακή 14/01, 21/01, 28/01

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 – “Θεατρικό Αποκριάτικο Δρώμενο”-Το θέμα θα ανακοινωθεί
Κυριακή 04/02, 11/02, 25/02

ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 – “Θεατρικό Πασχαλινό Δρώμενο”-Το θέμα θα ανακοινωθεί

Κυριακή 04/03, 11/03, 18/03,

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2018 – “Πασχαλινό Θεατρικό Δρώμενο”-Το θέμα θα ανακοινωθεί
Κυριακή 01/04, 15/04, 22/04 29/04

Χρήσιμες Πληροφορίες

Ο αριθμός των παιδιών σε κάθε ομάδα δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 30. Ο περιορισμός αυτός τίθεται προκειμένου να εξασφαλισθεί η ομαλή εξέλιξη των προγραμμάτων και η καλύτερη δυνατή συμμετοχή των παιδιών.

Σας τονίζουμε ιδιαίτερα ότι για την καλύτερη λειτουργία του χώρου για τα παιδιά και τη δική σας εξυπηρέτηση θα πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας τηλεφωνικώς για να δηλώσετε συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που επιθυμείτε.

Υπάρχει συμβολικό κόστος συμμετοχής ανά παιδί. Οι γονείς δωρεάν.

Στον Αρόλιθο λειτουργεί η ταβέρνα Δελφύς με κρητική κουζίνα και το παραδοσιακό καφενείο για την εξυπηρέτηση σας.

Βρείτε μας

Για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή ερωτήσεις μπορείτε να καλείτε στο 2810 821050 (Εσωτερικό 239) ή να στείλετε email στο museum@arolithos.com. Φυσικά μπορείτε να επισκέπτεστε και τη σελίδα μας στο Facebook ώστε να μαθαίνετε τα νέα μας. Θα χαρούμε πολύ να σας εξυπηρετήσουμε!

Επίσημη ιστοσελίδα:  www.arolithos.com

Κυριακές Ιανουαρίου για παιδιά, με το “Καλειδοσκόπιο της Παράδοσης”!

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φίλων της Παράδοσης “ΝΟΣΤΟΣ” και το ΜΟΥΣΕΙΟ Αγροτικής Ιστορίας & Λαϊκής Τέχνης παρουσιάζουν την Εκπαιδευτική Δραστηριότητα:

«Καλειδοσκόπιο της Παράδοσης»! Συνέχεια →