Αρχείο ετικέτας Λαογραφία

Εκπαίδευση και Μουσείο-Βιωματικά Προγράμματα!

Μουσείο και εκπαίδευση! Δύο λέξεις, άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους!

Έχοντας ως δεδομένη την στενή σχέση των δύο αυτών εννοιών, και σεβόμενοι το δικαίωμα της ίσης πρόσβασης, όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτου ηλικίας, φύλου, θρησκεύματος κλπ ανοίγουμε τις ξύλινες πόρτες του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης, σε κάθε άνθρωπο που θέλει να ταξιδέψει στο χρόνο, να βιώσει μια άλλη εποχή και να αποκτήσει ερεθίσματα και δυνατές εικόνες για μια ζωή!

Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους μικρούς μας φίλους!

Αν ανατρέξουμε όλοι μας στη παιδική μας ηλικία, σίγουρα θα θυμηθούμε στιγμές ανίας και μονοτονίας, σε ένα μουσειακό χώρο! Αυτό ακριβώς έχουμε καταφέρει να αποφύγουμε, στο δικό μας ξεχωριστό Μουσείο!

Η έμπειρη και σωστά καταρτισμένη ομάδα μας, σχεδίασε και πραγματοποιεί, προγράμματα λαογραφικού περιεχομένου (Κρητική Παράδοση), προσαρμοσμένα στις ηλικίες και τις ανάγκες της κάθε σχολικής τάξης!

Όταν θα φτάσετε στον Αρόλιθο, το παραδοσιακό κρητικό χωριό, στην είσοδο θα σας περιμένει με ένα μεγάλο χαμόγελο ένας από εμάς!

Η ομάδα του Μουσείου

Εκεί θα σας καλωσορίσουμε και θα σας ενημερώσουμε για την δραστηριότητα που έχετε ήδη επιλέξει! (Θα σας έχει ενημερώσει κατάλληλα και με κάθε λεπτομέρεια η Μαρία, η υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και θα έχετε ρίξει και μια ματιά εδώ).

Αφού ξεκινήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, να είστε σίγουροι πως το κάθε παιδί θα μάθει αβίαστα και εύκολα για την παράδοση της Κρήτης, μέσα από την οπτική επαφή και την αφή των αντικειμένων! Η παρατηρητικότητα, η φαντασία, η προσήλωση και ο ενθουσιασμός είναι μερικά από τα στοιχεία που θα δείτε να διακατέχουν τους μικρούς μας φίλους! Δείτε και μόνοι σας 🙂

Ο Κρητικός Γάμος

Από το σήμερα στο χθες

Αχ αυτός ο Αργαλειός σου

Τα μικρομαγειρέματα

Μετά το τέλος της κάθε δραστηριότητας τα παιδιά θα έχουν συνειδητοποιήσει πως ο άνθρωπος είχε παρελθόν, έχει παρόν και θα έχει και μέλλον, συζητώντας και στο σχολείο τη συνολική εμπειρία στο Μουσείο!

Και μια λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά είναι πως τα παιδιά στον ελεύθερο τους χρόνο, έχουν τη δυνατότητα να τρέξουν στη φύση, να φιλοξενηθούν στο παραδοσιακό καφενείο, να ανακαλύψουν τις γωνιές του χωριού, μακριά απ τα αυτοκίνητα και τη βουή της πόλης!

: Παραδοσιακό Καφενείο

: Παραδοσιακό κρητικό σπίτι

Σας προσκαλούμε να γνωρίσετε και να βιώσετε (μικροί και μεγάλοι) όμορφα και δυνατά συναισθήματα, μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μας!

Είμαστε εδώ για κάθε απορία σας και θα χαρούμε να συζητήσουμε παρέα τις ανάγκες σας! Καλέστε μας στο 2810 821050 ή επικοινωνήστε μαζί μας στο museum@arolithos.com

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διανύουμε, η δική μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του προσωπικού μας. Γι αυτό το λόγο έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε κάθε διδακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα πραγματοποιείται με ασφάλεια.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)
Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.
Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές). Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).
Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.
Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.
Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.
Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

Από το μουσείο στο σχολείο!

Αρόλιθος-Τομέας εκπαιδευτικών προγραμμάτων

Το Μουσείο στο Σχολείο

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα

«Τα αντικείμενα που ταξιδεύουν»

Το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας & Λαϊκής Τέχνης με συνοδοιπόρο τον Σύλλογο Φίλων Της Παράδοσης «ΝΟΣΤΟΣ», ταξιδεύει στα σχολεία και δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν τις παρακάτω θεματικές του ενότητες, με μεθόδους κυρίως ψυχαγωγικού χαρακτήρα.

v Λαϊκές Τέχνες

v Κρητικό Σπίτι

v Παραδοσιακά Επαγγέλματα

Στόχος μας είναι να συμβάλλουμε στην ενίσχυση του δεσμού «σχολείο-μουσείο» με τρόπο ευχάριστο, προτρέποντας τα παιδιά να αγαπήσουν την λαϊκή παράδοση της Κρήτης.

Τα αντικείμενα ταξιδεύουν

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Στήσιμο σκηνικού χώρου 30 λεπτά
Παρουσίαση 60 λεπτά
Τακτοποίηση σκηνικού χώρου 30 λεπτά

ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

50 μαθητές ανά ομάδα

Για παραπάνω μαθητές μπορεί να υλοποιηθεί η δράση με διαδοχικές ομάδες διαθέτοντας τον απαιτούμενο χρόνο για την ανάπτυξη του θέματος.

ΧΩΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ

Σχολική τάξη
Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων σχολείου

Προορισμός μας……κάθε δική σας πρόσκληση!

Τα αντικείμενα ταξιδεύουν

Οι προτάσεις σας αποτελούν για εμάς μια νέα ευκαιρία για δημιουργικότητα!

Είμαστε στη διάθεσή σας να συζητήσουμε και να πλαισιώσουμε και να υλοποιήσουμε θέματα που σας ενδιαφέρουν προσαρμοσμένα στις ανάγκες των μαθητών σας!

Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας στο τηλέφωνο 2810 821050 και στο museum@arolithos.com

Επίσημο site: www.arolithos.com

Επισκέψεις από προγράμματα Erasmus στον Αρόλιθο!

Σχολιάστε

Ο Αρόλιθος και το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης!

Είναι χαρά και τιμή μας ο Αρόλιθος, το παραδοσιακό κρητικό χωριό , να έχει καταξιωθεί, ως τον πληρέστερο και ένα απ τους παλαιότερους προορισμούς της Κρήτης, για την εισαγωγή και την ένταξη, μικρών και μεγάλων στη λαογραφία και την κρητική παράδοση. Σε συνεργασία με την ομάδα του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης, έχουν σχεδιαστεί κατάλληλες βιωματικές δραστηριότητες που προσφέρουν στον επισκέπτη, μια ολοκληρωμένη εικόνα της Κρήτης του χθες.

Η αναγνώριση

Ως απόρροια των παραπάνω ακολουθεί και η αναγνώριση! Ομάδες μαθητών, είτε μικρότερων, είτε μεγαλύτερων, απ όλο τον κόσμο, αλλά και καθηγητές από σχολεία της Ευρώπης επιλέγουν το χωριό μας για την επίσκεψη τους. Δάσκαλοι και καθηγητές των προγραμμάτων Erasmus, έχοντας την ανάγκη για την επαφή των παιδιών τους με τη λαογραφία, την αρχιτεκτονική αλλά και την τοπική κουζίνα της Κρήτης, μιλούν μαζί μας και σχεδιάζουμε παρέα το καταλληλότερο πρόγραμμα για τις δικές ανάγκες τους!

Η επαφή με το φυσικό περιβάλλον του χωριού σε συνδυασμό με βιωματικές δραστηριότητες, ταξιδεύουν τους μαθητές, σε μια άλλη εποχή, προσφέροντας τους γνώσεις και εμπειρίες, που μένουν αξέχαστες!

Άλλωστε η επιβράβευση για μας είναι τα χαρούμενα πρόσωπα των παιδιών και των καθηγητών, όταν φεύγοντας, μας ανακοινώνουν: “When we come back to Crete, we will bring our families, to your paradise”!

Μιλήστε μαζί μας!

Σας παρουσιάζουμε παρακάτω, κάποιες απ τις προτάσεις μας για δραστηριότητες στο χωριό μας, παροτρύνοντας σας πάντα, να επικοινωνήσετε μαζί μας, για να σχεδιάσουμε και να προσαρμόσουμε την επίσκεψη σας, ανάλογα με την ηλικία, τον αριθμό και τις ανάγκες των μαθητών σας.

Με τη συνοδεία και τη βοήθεια του έμπειρου προσωπικού μας διεξάγονται οι παρακάτω δραστηριότητες:

1) Η κρητική κουζίνα

Οι επισκέπτες μας ετοιμάζουν πιάτα της τοπικής κουζίνας όπως γεμιστά και ντολμαδάκια, τζατζίκι, ντάκο και σαρικόπιτες. Με τη λήξη των μαθημάτων τους παραδίδουμε τις αντίστοιχες συνταγές και μπορούν να δοκιμάσουν αυτό που έφτιαξαν.

2) Ζύμωμα ψωμιού

Οι επισκέπτες ζυμώνουν το δικό τους ψωμί, που έπειτα ψήνεται και παραδίδεται ζεστό, μαζί με τυρί και ελιές. Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει επίσης, οπτικοακουστική ενημέρωση για το λάδι και το ψωμί, καθώς και επίσκεψη στο Μουσείο με ξενάγηση σε επιλεγμένα αντικείμενα διατροφής.

3) Κομπολόι

Μετά από αναφορά στην ιστορία του κομπολογιού μέσω οπτικοακουστικής προβολής, οι επισκέπτες μας μπορούν να κατασκευάσουν το δικό τους κομπολόι και να το κρατήσουν σαν αναμνηστικό.

4) Η τέχνη του Ψηφιδωτού

Η ψηφιδογράφος Νίκη Λυρώνη, ενημερώνει τους επισκέπτες για την αρχαία τέχνη του ψηφιδωτού και εν συνεχεία, με υλικά απ τη φύση, οι ίδιοι κατασκευάζουν, ένα μικρό δείγμα ψηφιδωτού.

5) Η υφαντική τέχνη

Μία από τις σημαντικότερες και αρχαιότερες τέχνες. Οι επισκέπτες με τη καθοδήγηση της υφάντριας δοκιμάζουν μόνοι τους να κατασκευάσουν ύφασμα στον αργαλειό. Με τη ολοκλήρωση της διαδικασίας, παραλαμβάνουν το δικό τους αναμνηστικό υφασματάκι.

6) Διδασκαλία παραδοσιακών ελληνικών χορών.

Ο χοροδιδάσκαλος μαθαίνει στους επισκέπτες τα πρώτα βήματα, στους δημοφιλέστερους κρητικούς και ελληνικούς χορούς. Ενθύμιο: cd με χορούς.

7) Η τέχνη του “Ξομπλιαστού”

Εξειδικευμένες τεχνίτριες, οι ξομπλιάστρες, κάνουν επίδειξη παραγωγής της κρητικής κουλούρας του γάμου και στη συνέχεια οι ίδιοι οι επισκέπτες επιχειρούν την ίδια διαδικασία. Στο τέλος της διαδικασίας λαμβάνουν ως αναμνηστικό μια μινιατούρα ξομπλιαστής κουλούρας.

7) Τα βότανα της Κρήτης

Σε αυτή τη δραστηριότητα αρχικά γίνεται μια θεωρητική ενημέρωση και παρουσίαση των βασικότερων βοτάνων της Κρήτης. Με την ολοκλήρωση της θεωρητικής προσέγγισης δοκιμάζουμε τσάι του βουνού. Ως ενθύμιο λαμβάνουν ένα πουγκάκι /σακουλάκι με βότανο.

Υπάρχει φυσικά και η δυνατότητα του συνδυασμού των δραστηριοτήτων μεταξύ τους, όπως επίσης και η προετοιμασία ενός μεσημεριανού ή δείπνου, με κρητικές παραδοσιακές συνταγές.

Για την ψυχαγωγία των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών, μπορούν να διοργανωθούν, μουσικοχορευτικές παραστάσεις, με χορούς απ όλη την Ελλάδα.

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810 821050 και στο info@arolithos.com και μεις θα κάνουμε το καλύτερο, για μια ολοκληρωμένη επίσκεψη στο χωριό μας!

www.arolithos.com

Τα παλιά ανδρικά επαγγέλματα της Κρήτης!

Η λαογραφία της Κρήτης, αποτελεί μια αστείρευτη πηγή πληροφοριών, που χαρίζει στους παλαιότερους μνήμες και εικόνες μιας άλλη εποχής και συνάμα πληροφορεί τους νεότερους για καταστάσεις και γεγονότα που πιθανό να μην γνώριζαν πως υπήρχαν.

Ανατρέχοντας σε αυτή την πλούσια λαογραφία, θα θυμηθούμε τα παλιά επαγγέλματα των αντρών, που χαρακτηρίζονται από μια αξιοσημείωτη εξειδίκευση, κατά την οποία υπήρχε σχεδόν ένας άνθρωπος, για κάθε εργασία!

Ας δούμε παρακάτω κάποια απ τα επαγγέλματα αυτά, που μιλώντας για επαγγέλματα, αναφερόμαστε κυρίως σε εργασίες!

Γανωτής (Καλατζής): γανωτής ή γανωτζής ονομάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει τα χάλκινα σκεύη με κασσίτερο.

: Γανωτής

: Έκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Ξυλοτέχνης (Μαραγκός): με το ξύλο και τα λιγοστά εργαλεία, δημιουργούσε χρηστικά αντικείμενα κυρίως για το σπίτι.

: ΜαραγκοίΈκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Ο Σαμαράς (ή Σωμαράς): κατασκεύαζε τον απαραίτητο εξοπλισμό που απαιτούνταν για το ζώο, ώστε να προσφέρει τις υπηρεσίες του, στο αφεντικό του.

: Έκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Τζαγκάρης (Σκετζής): ο κατασκευαστής υποδημάτων.

: Τζαγκάρης

: Έκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Ο Καλαθάς: με καλάμια από τις όχθες των ποταμών, ή των λιμνών, που έκοβε, έπλενε, και στέγνωνε στον ήλιο, τα έσχιζε σε λωρίδες και έπλεκε καλάθια.


: Καλαθάς

Έκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Ντελάλης (Τελάλης): ανακοίνωνε τα μαντάτα και τις ειδήσεις σε όλο το χωριό.

: Ντελάλης

Βαρελάς: τεχνίτης, ειδικός στην κατασκευή βαρελόσχημων και σκαφοειδών σκευών, που τα κατασκεύαζαν κυρίως από ξύλο καστανιάς ή δρυός.

: Βαρελάς

: Έκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Γυρολόγος (Πωλητής Τροφίμων/ Αντικειμένων): σαν ένας πλανόδιος πωλητής, πουλούσε υφάσματα με τον πήχη, πουκάμισα, κάλτσες, κλωστές, εσώρουχα, κουμπιά, λάστιχο, κουβαρίστρες, τσατσάρες, χτένια, βαφές και πολλά άλλα ακόμα. Η πληρωμή γίνονταν συνήθως σε είδος.

: Γυρολόγος

Αγγειοπλάστης: κατασκεύαζε με πηλό, όλα τα μεγέθη μαγειρικών σκευών και πιατικών, κούπες, κανάτια κρασιού και διάφορα μικροσκεύη για το σπίτι.



Έκθεση Λαογραφικού Μουσείου-Αρόλιθος

Σιδεράς: τεχνίτης που κατασκεύαζε στο αμόνι σιδερένια εργαλεία και αντικείμενα για το σπίτι.

: Σιδεράς

: Το σιδεράδικο στον Αρόλιθο

Ράφτης (Τερζής): δημιουργούσε με δέρμα και άλλα υφάσματα, στολές και ρούχα της εποχής.

: Ράφτης

Ο Ρασοπατητής: με τις φτέρνες των ποδιών του και με τη βοήθεια νερού και πλούσιας σαπουνάδας πατούσε μάλλινες πατητές (κλινοσκεπάσματα) και ένα άλλο μάλλινο υφαντό, τη ράσα από όπου έκαναν τις κάπες για μικρούς και μεγάλους.

: Ρασοπατητής

Στους παρακάτω καταλόγους θα βρείτε ένα μεγάλο όγκο παλιών ανδρικών επαγγελμάτων και για περισσότερες πληροφορίες και γνώσεις μπορείτε να επισκεφτείτε το λαογραφικό μουσείο του χωριού μας. Για οποιαδήποτε πληροφορίες καλέστε μας στο 2810-821050 και γράψτε μας στο: museum@arolithos.com

παλιά αντρικά επαγγέλματα

παλιά αντρικά επαγγέλματα

Πηγές: http://www.kritipoliskaihoria.gr/2011/03/blog-post_5407.html, https://anthologio.wordpress.com/2015/04/16/%CE%AC-gamm/ , https://apothesis.lib.teicrete.gr/bitstream/handle/11713/8235/KarampakakiGiasemi_SyngelakiEirini2017.pdf?sequence=1

Πηγές Φωτογραφιών: http://sotira-trikalwn.blogspot.com/2013/08/blog-post_6758.html , http://www.agiasos.gr/article/palia-paradosiaka-epaggelmata , https://anemourion.blogspot.com/2018/07/blog-post_99.html , http://paradosiakaepagelmata.wikidot.com/sel12 , goo.gl/7HCt2P, http://attikofytoriakoparko.blogspot.com/2015/12/blog-post_11.html , http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2011/10/blog-post_1571.html , http://gerontakos.blogspot.com/2015/12/blog-post_694.html, http://oimos-athina.blogspot.com/2017/08/blog-post_23.html, http://www.e-gynaikes.gr/article.php?id=874, βιβλίο: Θεοχάρη Μιχ. Προβατάκη “ΚΡΗΤΗ ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΖΩΗ”

Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν τρεις φορές το χρόνο!

Είμαστε στη μέση του Καλοκαιριού! Σε ένα μήνα που οι περισσότεροι κανονίζουν τις διακοπές τους ή είναι ήδη σε κάποια παραλία και απολαμβάνουν τον ήλιο τo πρωί, αλλά και τα Αυγουστιάτικα φεγγάρια το βράδυ! 🙂

Αξίζει να αναφερθούμε σε αυτόν το μήνα, απ όλες τις πλευρές του!

Η προέλευση του ονόματος!

Αύγουστος-Τσαρούχης

Από την τιμητική προσφώνηση στον αυτοκράτορα Οκταβιανό Αύγουστο, που ανήλθε στα υψηλά αξιώματα και σημείωσε μεγάλες επιτυχίες σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, ο μήνας αυτός ονομάστηκε σε Αουγκούστους (=σεβαστός)(8 π.Χ)

Το 4 π.Χ. ο Οκταβιανός προσέθεσε αυθαίρετα μία επιπλέον ημέρα στον Αύγουστο, που ως τότε είχε τριάντα ημέρες, την οποία απέσπασε από τον Φεβρουάριο, ώστε να μην υστερεί σε διάρκεια από τον Ιούλιο, που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα.

Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!

Είναι ο πλουσιότερος μήνας που όλα τα έχει ο αγρότης σε αφθονία! Την σταφίδα και τα σύκα γι αυτό και τα ονόματα Σταφιδολόγος και Συκολόγος αλλά και τα καρύδια, τα λαχανικά, τα φρούτα, όλο σε αφθονία και το σπιτικό γεμάτο καλούδια!

Ο Αύγουστος επίσης λέγεται και Δριμάρης (δρίμες = οι έξι πρώτες μέρες του Αυγούστου που κατά τη λαϊκή δοξασία είναι δυσοίωνες), Πενταφάς (λόγω της αφθονίας των καρπών), Καλός Μήνας και Παχομύγης (γιατί είναι παχιές οι μύγες).

Αυτόν τον μήνα όλος ο Ελληνικός κόσμος τον έχει καθιερώσει σαν μήνα διακοπών και αναπαύσεως. Οι δημοτικές αρχές εκτός των τοπικών εορταστικών και εθνικών εκδηλώσεων, συνηθίζουν να κάνουν τις Αυγουστιάτικες καθιερωμένες καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Για τον λόγο αυτό τον ονομάζουν ” Πολιτιστικό Αύγουστο”.

Έθιμα προλήψεις και θρησκεία!

Μια απ τις κυριότερες εορτές του μήνα αυτού είναι στις 6 Αυγούστου “Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος” . Παλιότερα, λόγω της θρησκευτικής αξίας, της γιορτής αυτής, σε εκκλησίες και μοναστήρια του “Σωτήρος”, πλήθος ανθρώπων, από τις γύρω περιοχές, ακολουθώντας μονοπάτια έρχονταν να προσκυνήσουν την χάρη της και να λειτουργηθούν. Κατασκήνωναν στους γύρω χώρους, οι οποίοι πραγματικά γέμιζαν από ζώα, σκηνές και ολόκληρες οικογένειες ευλαβικών.

Ένα πανάρχαιο έθιμο την ημέρα αυτή, είναι τα πρώτα σταφύλια της αμπέλου να τοποθετούνται με ευλάβεια στα εκκλησάκια. Το έθιμο αυτό αρχικά λειτουργούσε έως εξής:

Καλάθι με καρπούς

Οι πρώτοι καρποί, τα πρώτα γεννήματα της γης, πρέπει να προσφερθούν στους Θεούς, δηλαδή σ’ αυτούς που κάνουν τη γης να καρπίζει! Πρόσφεραν όλα τα πρωτοφανίστικα δωρήματα της γης, οπωρικά, λάδι, μέλι, κρασί, το καθένα στην εποχή του. Σήμερα το έθιμο διατηρεί μεν την αρχέγονη μορφή του αλλά περιορίζεται στις Απαρχές του Αυγούστου. Στα σταφύλια της Μεταμόρφωσης.

Δεκαπενταύγουστος

Η Παναγία με τα 7 Σπαθιά

Η πιο σημαντική εορτή του Αυγούστου όμως είναι στις 15 Αυγούστου, που η εκκλησία μας εορτάζει την “Κοίμηση της Θεοτόκου”. Οι πιστοί με τις οικογένειές τους, πλημμυρίζουν ασφυκτικά τα ομώνυμα εκκλησάκια της Παναγίας με ευλάβεια κάθε χρόνο. Από την πρώτη του μηνός οι πιστοί νηστεύουν μέχρι αυτή την ιερή ημέρα. Για να τιμήσουν την Παναγία, την μητέρα όλων, τη μία και μοναδική! Η αγάπη των πιστών προς το πρόσωπο της φαίνεται και από τα ονόματα που της έχουν χαρίσει. Κάποια από αυτά: Μεγαλόχαρη, Μυροβλύτισσα, Παλαιολογίνα, Ψυχοσώστα και ακόμα πάρα πολλά!

Δείτε εδώ τα 500 ονόματα της Παναγίας, που της έχει χαρίσει η λαϊκή πίστη και η θρησκευτική παράδοση.

Διαβάστε εδώ ένα από τα έθιμα της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης!

Ο Αγροτικός Αύγουστος στα Χανιά

Μια γιορτή – θεσμός για την πόλη των Χανίων είναι τα τελευταία χρόνια ο Αγροτικός Αύγουστος, που φυσικά πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο και περιλαμβάνει μια έκθεση κρητικών αγροτικών προϊόντων με στόχο την προώθηση τους, την ανάδειξη τους καθώς και την προβολή της τοπικής παράδοσης και κληρονομιάς.

Στην έκθεση συμμετέχουν και φορείς που ασχολούνται με την τουριστική και παραγωγική ανάπτυξη της Κρήτης, προβάλλοντας όχι μόνο τα τοπικά προϊόντα αλλά και τις ιδιαίτερες δυνατότητες φιλοξενίας που προσφέρει ο τόπος. Φυσικά, η έκθεση περιλαμβάνει πολλές παράλληλες εκδηλώσεις με γευσιγνωσία, χορό και τραγούδι.

Παροιμίες για τον μήνα!

Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια.
Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
Μακάρι σαν τον Αύγουστο να ‘ταν οι μήνες όλοι.
Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα.
Αύγουστος άβρεχτος, μούστος άμετρος.
Καλή λαβιά τον Αύγουστο και γέννα τον Γενάρη.
Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.

Με μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μας, σίγουρα θα καταφέρετε να καλύψετε ένα μεγάλος μέρος, σχετικά με τη λαογραφία του Αυγούστου, με τα έθιμα των εορτών αυτού του μήνα καθώς και με σημαντικά ιστορικά γεγονότα!

Μουσείο Αγροτικής Ιστοριάς και Λαικής Τέχνης

Σας περιμένουμε 🙂

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com Επίσημο site: www.arolithos.com

Πηγές: iefimerida.gr, www.wikipedia.gr ,komianos.wordpress.com, www.sansimera.gr, www.kritipoliskaihoria.gr

Άλλες πxηγές : goo.gl/VJvRLL , amfictyon.blogspot.com, monopoli.gr

Δραστηριότητες για παιδιά τις Κυριακές του χειμώνα 2018-2019, στον Αρόλιθο!

στιγμιότυπο από δραστηριότητα

Η προσπάθεια μας

Η θέληση μας για την διατήρηση των εθίμων των προγόνων μας και την ένταξη των παιδιών στην παράδοση της Κρήτης, μας έδωσε την ώθηση, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Φίλων της Παράδοσης «Νόστο», να διοργανώσουμε για ακόμα ένα χειμώνα, βιωματικές και παράλληλα εκπαιδευτικές δραστηριότητες για παιδιά!

Πότε

Από την 1η Κυριακή του Νοέμβρη και σχεδόν κάθε Κυριακή μέχρι τον Απρίλιο, στις 12.30 το μεσημεράκι, περιμένουμε τους μικρούς μας φίλους και τους γονείς τους στον Αρόλιθο!

Εκπαιδευτικές εκδηλώσεις, δραστηριότητες ή και θεατρικά δρώμενα, ζωντανεύουν την παράδοση και αποτελούν μια υπέροχη πρόταση, για τις οικογένειες που επιθυμούν να κάνουν μια σύντομη εξόρμηση κοντά στο Ηράκλειο!

: στιγμιότυπα δραστηριοτήτων

Λίγα λόγια για το χωριό μας

Ο Αρόλιθος, το παραδοσιακό κρητικό χωριό ως προορισμός κοντά στο Ηράκλειο αποτελεί μια ιδανική λύση για όσους επιθυμούν να ξεφύγουν από το ρυθμό της πόλης αλλά και συνάμα να μην απομακρυνθούν ιδιαίτερα!

γραφικό σοκάκι του χωριού μας

Η χαρούμενη δραστηριότητα για τα παιδιά, ένα απολαυστικό καφεδάκι στο καφενείο του χωριού «Η ωραία Κρήτη» για τους γονείς και έπειτα φαγητό για όλη την οικογένεια στη ταβέρνα «Δελφύς», αποτελούν μια ολοκληρωμένη πρόταση για μια υπέροχη Κυριακή!

: καφενείο “Η ωραία Κρήτη”

Πρόγραμμα δραστηριοτήτων

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018 – «Τα δώρα της Γης»
Κυριακή 04/11, 11/11, 18/11, 25/11

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018 – «Χριστουγεννιάτικες Περιπέτειες»
Κυριακή 02/12, 09/12, 16/12, 23/12

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2019 – «Εκπαιδευτική Δραστηριότητα» -Το θέμα θα ανακοινωθεί-
Κυριακή 13/01, 20/01, 27/01

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019 – «Εκπαιδευτική Δραστηριότητα»-Το θέμα θα ανακοινωθεί-
Κυριακή 03/02, 10/02, 17/02, 24/02

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019 – «Θεατρικό Αποκριάτικο Δρώμενο»-Το θέμα θα ανακοινωθεί-
Κυριακή 03/03, 17/03, 24/03, 31/03

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019 – «Θεατρικό Πασχαλινό Δρώμενο»-Το θέμα θα ανακοινωθεί-
Κυριακή 07/04, 14/04, 21/04

Μερικές Χρήσιμες Πληροφορίες

Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τα δρώμενα απευθύνονται κυρίως σε παιδιά άνω των 5 ετών. Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν το παιδί είναι μικρό (κάτω των 5), θα πρέπει τουλάχιστον ένας γονιός να το συνοδέψει. Η διάρκεια των δραστηριοτήτων είναι περίπου μιάμιση ώρα και το κόστος είναι συμβολικό για κάθε παιδί, ενώ οι γονείς συμμετέχουν δωρεάν!

Σας τονίζουμε ιδιαίτερα ότι για την καλύτερη λειτουργία του χώρου για τα παιδιά και τη δική σας εξυπηρέτηση θα πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας τηλεφωνικώς για να δηλώσετε συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που επιθυμείτε!

Για οποιαδήποτε διευκρίνιση καλέστε μας στο 2810 821050 ή να γράψτε μας στο museum@arolithos.com.

Μείνετε συντονισμένοι στο blog αλλά και στην σελίδα μας στο Facebook, ώστε να μαθαίνετε τα νέα μας.

Θα χαρούμε πολύ να σας δούμε στο χωριό μας!

Επίσημη ιστοσελίδα: www.arolithos.com

“Αλωνάρη με τα αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια”- Ιούλιος

Καλώς ορίζουμε τον Ιούλιο, έναν απόλυτα καλοκαιρινό μήνα, με τον ήλιο να λάμπει και τη θάλασσα να υποδέχεται μικρούς και μεγάλους! 🙂

Ωστόσο, πέρα από τη θάλασσα, ο Ιούλιος είναι και αυτός ένας μήνας, που στην πλούσια μας λαογραφία έχει την τιμητική του! Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά του μήνα αυτού…

Η προέλευση του ονόματος!

Ο Ιούλιος πήρε το όνομά του, από τον Ιούλιο Καίσαρα, δημιουργό του Ιουλιανού Ημερολογίου! Πιο συγκεκριμένα μετονομάσθηκε από «Κουϊντίλιος» σε «Ιούλιο» το 44π.Χ. από τον Μάρκο Αντώνιο, στενό φίλο του Ιουλίου Καίσαρα, σε ανάμνηση των υπηρεσιών που ο τελευταίος πρόσφερε στη Ρώμη. Είναι ο έβδομος μήνας του Γρηγοριανού (Νέου) Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημέρες!

Ιούλιος-Τσαρούχης

Οι ονομασίες και οι αγροτικές εργασίες του μήνα!

Ένα όνομα που έχει πάρει ο Ιούλιος και έχει περάσει μέσα σε παροιμίες και γνωμικά, είναι το: Αλωνάρης, γιατί ήταν η περίοδος που ο γεωργός έκανε αυτή τη σκληρή δουλειά, το αλώνισμα. Λέγεται και σταφυλογυαλιστής, γιατί οι ρώγες των σταφυλιών αρχίζουν και γυαλίζουν. Θα τον ακούσουμε επίσης σαν Φουσκόμηνα γιατί φουσκώνουν τα σύκα και τέλος, είναι γνωστός και με τις ονομασίες Δευτερογιούλης, Λιοτρόπης, Χορτοθέρης και Αηλιάτης.

Το αλώνισμα

Θα σταθούμε όμως στην αγροτική εργασία του αλωνίσματος, μια σπουδαία και συνάμα δύσκολη δουλειά για τον γεωργό αλλά και όλη του την οικογένεια.

Μετά το θέρισμα του σταριού, οι γεωργοί έκαναν τα δεμάτια. Τα δεμάτια μεταφέρονταν σε συγκεκριμένα μέρη πρώτα μέσα στο χωράφι όπου έκαναν τις δεματαριές και όταν συγκέντρωναν τα δεμάτια από όλα τα χωράφια, ήταν έτοιμοι να αρχίσουν το αλώνισμα. Έπαιρναν μερικά δεμάτια και τα έστρωναν στο αλώνι. Μετά έδεναν στα μουλάρια τον βολόσυρο. Ο βολόσυρος ήταν ένα πλατύ ξύλο, που στο κάτω μέρος είχε κοφτερές πέτρες. Πάνω του καθόταν ένας άνθρωπος για να δίνει βάρος. Καθώς γύριζαν τα ζώα, ο βολόσυρος έκοβε στα στάχυα και έβγαινε το σιτάρι. Όταν τελείωνε το πάτημα, άρχιζε η διαδικασία του λιχνίσματος. Με μια μεγάλη πηρούνα, το θρινάκι και με τη βοήθεια του αέρα ο γεωργός ξεχώριζε το άχυρο απ τους σπόρους.

ο βολόσυρος

Το αλώνισμα ήταν η στιγμή της χαράς. Ο νοικοκύρης και η οικογένεια θα έπαιρναν τους καρπούς του κόπου όλης της χρονιάς. Μια διαδικασία που άρχισε από το όργωμα, το θέρισμα και τη μεταφορά, τώρα θα τελείωνε.

Έτσι φαίνεται πως ο Ιούλιος ήταν ο καθοριστικός μήνας για την επιβίωση, οι χωρικοί λέγανε για το πέρασμά από τον θεριστή στον αλωνάρη, ότι «Σμίγουν τα δυό ψωμιά», το παλιό ψωμί που τελειώνουν τα αποθέματα, και το νέο που μόλις έρχεται. Η σοδειά του φρεσκοαλεσμένου σταριού, είναι βάλσαμο στα μάτια του γεωργού.

Έθιμα προλήψεις και θρησκεία!

Όσο διαρκεί ο αλωνισμός, «δεν κάνει να αλωνίζει ολοένα ο ίδιος αλωνιστής. Εναλλάσσεται με τη γυναίκα του και το παιδί, ενώ αυτός ξεκουράζεται σε ένα δέντρο που υπάρχει φυτεμένο κοντά στο αλώνι γι’ αυτό το σκοπό. Οι ξένοι που τύχαινε να περάσουν, έπρεπε να ευχηθούν μόνο: «Ώρα καλή, χίλια μόδια», ή «Χίλια μόδια, και το αγώι χώρια», κι ο αλωνιστής απαντούσε: «Να ‘σαι καλά, Φχαριστούμε».

Επίσης, σύμφωνα με τα έθιμα του αλωνισμού δεν κάνει να έρθει στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί «είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)». Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν της Δήμητρας. Με το λίχνισμα, όμως, συνδέεται και ο προφήτης Ηλίας που διαφεντεύει τους ανέμους, γι’ αυτό άλλωστε ο Ιούλιος ονομάζεται και Αηλιάτης ή Αηλιάς.

Την τελευταία ημέρα και αφού άφηναν τα βόδια, πρόσεχαν που θα ξυθεί, το μεγαλύτερο στα χρόνια βόδι. Εάν ξυνόταν στο κεφάλι, ο χειμώνας θα ήταν «πρώιμος», στη μέση «βαρυχειμωνιά στο μέσο του χειμώνα» και αν στην ουρά, ο χειμώνας θα ήταν «όψιμος».

Στις 20 του Ιούλη προς τιμή του Προφήτη Ηλία, με κύρια επιδίωξη τις ευμενείς καιρικές συνθήκες, για τη γεωργία & την κτηνοτροφία στη διάρκεια του χρόνου, οι γεωργοί άναβαν φωτιές.

Τέλος δεν ξεχνάμε να αναφερθούμε στα πανηγύρια του μήνα! Πέρα από τις δικές του γιορτές-πανηγύρια (των Αγ. Αναργύρων, της Αγ. Κυριακής, του Προφήτη Ηλία, της Αγ. Παρασκευής & του Αγ. Παντελεήμονα), έχει και πολλές γιορτές-πανηγύρια του χειμώνα, που έχουν μεταφερθεί προκειμένου να επιτρέψει η καλοκαιρία τη διεξαγωγή τους & βέβαια τη μεγαλύτερη προσέλευση κόσμου.

Παροιμίες για τον μήνα!

Αλωνάρη με τ’ αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
Από τ’ Άη-Λιος ο καιρός γυρίζει αλλιώς.
Γαμπρός αλωναριάτικος, κακό χειμώνα βγάνει.
Έτσι το ‘χει το λινάρι να ανθεί τον Αλωνάρη.
Η καλή αμυγδαλιά ανθίζει το Γενάρη και βαστάει τ’ αμύγδαλα όλο τον Αλωνάρη.
Κάλλιο λόγια στο χωράφι , παρά ντράβαλα (φασαρίες) στ’ αλώνι.
Κάτσε κότα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.
Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
Μικρό- μικρό τ’ αλώνι μου, και να ‘ναι μοναχικό μου.
Ο άη- Λιας κόβει σταφύλια και η αγία Μαρίνα σύκα.
Ο Θεριστής θερίζει, ο Αλωνάρης αλωνίζει κι ο Αύγουστος ξεχωρίζει.
Που μοχθεί το χειμώνα χαίρεται τον Αλωνάρη.
Της Αγιάς Μαρίνας ρούγα και του Άη Λια σταφύλι και του Αγιού Παντελεήμονα γιομάτο το κοφίνι.
Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
Τον Αλωνάρη δούλευε καλό χειμώνα να έχεις.

Του Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης

Με μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού μας, σίγουρα θα καταφέρετε να καλύψετε ένα μεγάλος μέρος, σχετικά με τη λαογραφία του Ιούλη και κυρίως με τις αγροτικές εργασίες του μήνα, αφού θα βρείτε μια μεγάλη συλλογή από τα εργαλεία και τον γεωργικό εξοπλισμό της εποχής.

Σας περιμένουμε 🙂

Επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810-821050 ή γράψτε μας στο info@arolithos.com

Επίσημο site: www.arolithos.com

Πηγές: iefimerida.gr, www.wikipedia.gr ,komianos.wordpress.com, www.sansimera.gr

Πηγές εικόνων: goo.gl/VJvRLL , amfictyon.blogspot.com

«Ειδήμονα Πολύξερου» Πασχαλινά Έθιμα (πριν το Πάσχα) ή Κλήδωνας (μετά το Πάσχα)

Μια γυναίκα, μεγάλη επιστήμονας, δεν βλέπει τίποτα άλλο πέρα του αντικειμένου της επιστήμης της. Τα θέλει όλα δικά της και ενώ ξέρει τα πάντα τελικά δεν ξέρει τίποτα! Δεν έχει κλείσει μόνο τα μάτια της αλλά και την ψυχή της. Σε αντίθεση με μια κοπέλα του χωριού που απολαμβάνει τη χαρά της ζωής και ξέρει να μοιράζεται να αγαπά και να αγαπιέται.

«Η συνάντηση τους θα είναι καθοριστική»

ΧΩΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Τα παλιά σπίτια και η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Το δρώμενο απευθύνεται κυρίως σε παιδιά Γ΄,Δ΄,Ε΄,ΣΤ΄ Δημοτικού.

Επίσης με τις ανάλογες προσαρμογές το δρώμενο μπορεί να εφαρμοστεί και σε μικρότερες ηλικίες.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Η διάρκεια του δρώμενου είναι περίπου μιάμιση ώρα.

Ειδήμονα πολύξερου

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)
Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.
Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές). Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).
Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.
Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.
Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.
Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)
Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.
Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές). Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).
Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.
Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.
Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.
Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

Λίγες ακόμη σημαντικές πληροφορίες….

Για τη γνωριμία μας με τα παιδιά, είναι απαραίτητο να φορούν αυτοκόλλητες ετικέτες με το μικρό τους όνομα.
Τα παιδιά καλό είναι να φορούν πρακτικά, άνετα ρούχα και παπούτσια.
Τονίστε τους ότι είναι σωστό να ακολουθούν τον ερμηνευτή κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Βοηθήστε τον ερμηνευτή για την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος ή τη ανεμπόδιστη διακίνηση άλλων επισκεπτών του Μουσείου.
Μην ξεχάσετε!!! Επικοινωνήστε ξανά με το Μουσείο 2 ημέρες πριν, για να επιβεβαιώσετε τη συμμετοχή σας.
Θα ήταν χρήσιμο να επισκεφθείτε το Μουσείο πριν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προκειμένου να γνωριστούμε και να συζητήσουμε απορίες σας.
Στο Μουσείο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη την οποία μπορείτε να συμβουλεύεστε σε περίπτωση που χρειάζεστε κάποιο υλικό.

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Συζητήστε με τους μαθητές σας για το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.
Τι είναι ένα Λαογραφικό Μουσείο και σε τι αποσκοπεί;
Γιατί ονομάζεται έτσι το Μουσείο που θα επισκεφθούν, τι εκθέματα φαντάζονται ότι θα δουν.
Εμπλουτίσετε τις διδακτικές σας ώρες με ένα κύκλο θεμάτων γύρω από την λαϊκή παράδοση της Κρήτης έτσι ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν σταδιακά τον πλούσιο λαογραφικό μας πολιτισμό.
Οργανώστε μια μουσειακή γωνιά σχετικά με την κρητική λαϊκή παράδοση, με βιβλία, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες με παραδοσιακές κατοικίες, αργαλειό, διάφορα είδη υφαντών, λύχνο, φανάρι ή λάμπα, σταμνί, καλάθι.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Συζητήστε με τα παιδιά την εμπειρία της επίσκεψής σας στο Μουσείο. Χρησιμοποιήστε τα φυλλάδια που σας έχουν δοθεί για τα παιδιά για να κάνετε τις εργασίες.
Εμπλουτίστε τη διακόσμηση της τάξης σας με τα έργα που έφτιαξαν τα παιδιά στο Μουσείο και άλλα (κολλάζ, μικρά υφαντά) και φωτογραφίες από την επίσκεψή σας στο Μουσείο.
Επισκεφθείτε άλλα Μουσεία με παραδοσιακό κρητικό σπίτι ή παραδοσιακούς οικισμούς.
Επισκεφθείτε παραδοσιακά εργαστήρια κατασκευής αντικειμένων οικιακής χρήσης και το εργαστήρι μιας υφάντρας ή μια σύγχρονη βιοτεχνία κατασκευής υφαντών.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με την κρητική παράδοση με επισκέψεις και σε άλλα Μουσεία, με τη μελέτη λαογραφικών στοιχείων, την επαφή με την κρητική μουσική.
Τονίστε στα παιδιά τη σπουδαιότητα της διατήρησης, της φροντίδας και της μελέτης των θησαυρών της λαογραφικής μας παράδοσης.
Προσπαθήστε να εφαρμόσετε θεατρικό παιχνίδι ως μέσο διδασκαλίας προκειμένου τα παιδιά να βιώνουν τη κάθε κατάσταση θεατρικά και να αναπτύσσουν την αισθητική τους αγωγή μέσα από το παιχνίδι και την δράση.

Η παρουσία σας κατά τη διάρκεια του προγράμματος είναι απαραίτητη για να μπορεί να συζητηθεί στην τάξη η εμπειρία των μαθητών και για να αξιολογήσετε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου (αξιολόγηση) είναι ένας τρόπος να μαθαίνουμε από εσάς τις εντυπώσεις σας και να μελετάμε τις προτάσεις σας. Με βάση τις παρατηρήσεις και τις υποδείξεις σας προσπαθούμε να βελτιώνουμε τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα προκειμένου να φτάνουμε στα επίπεδα που επιθυμείτε

Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή σας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης στον Αρόλιθο, θα σας είναι ευχάριστη, ωφέλιμη και δημιουργική.

Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο παιδαγωγικό σας έργο!

ΑΡΟΛΙΘΟΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

11ο χλμ Παλαιάς Οδού Ηρακλείου-Ρεθύμνου T.K.71500

ΤΗΛ. 2810 821 050 εσωτερικό 239 ΦΑΞ 2810 821 051

www.arolithos.com

museum@arolithos.com

Κουτσοφλέβαρος, Φλιάρης αυτός είναι ο Φλεβάρης!

Φλεβάρης

Ο Φεβρουάριος ή Φλεβάρης είναι ο δεύτερος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο. Έχει 28 ημέρες, ενώ όταν το έτος είναι δίσεκτο έχει 29.

Η ονομασία του,τυπικά, παράγεται από το λατινικό ρήμα februare, που σημαίνει καθαίρω, αγνίζω, επειδή ήταν ο τελευταίος του Ρωμαϊκού έτους και επομένως «διαβατήριος» και αποκαθαρτικός. Αργότερα, τον παρετυμολογήσαμε, από τις βροχές και τα πολλά νερά του, και είπαμε (λαϊκά) Φλεβάρης, επειδή ανοίγει «τις φλέβες του» και γεμίζει τον κόσμο νερά.

Στην Ελλάδα ο Φεβρουάριος έχει πολλές ονομασίες που σχετίζονται με τη μικρή διάρκειά του: Μικρός, Κουτσός, Κουτσοφλέβαρος, Φλιάρης και Γκουζούκης.

Στον αγροτικό βίο, ο Φλεβάρης είναι ο μήνας των αμπελιών. Τότε γίνεται το κλάδεμα, το καθάρισμα και το τσάπισμα των αμπελιών. Τότε βάζουν και καταβολάδες, δηλαδή φυτεύουν αμπέλια (εκτός και αν είναι δίσεχτος ο χρόνος). Γι’αυτό του το περιεχόμενο ο Φλεβάρης ονομάζεται σε ορισμένα μέρη, όπου είναι βέβαια ανεπτυγμένη η αμπελουργία και Κλαδευτής.

Δύο είναι τα σπουδαιότερα έθιμα που τηρούνται μέχρι τις μέρες μας: Το ψυχοσάββατο και οι Απόκριες.

Στο Ψυχοσάββατο, όσοι έχουν αγαπημένους νεκρούς, βράζουν στάρι και το προσφέρουν για ανάπαυση των ψυχών. Αυτή τη μέρα, σύμφωνα με μια δοξασία οι ψυχές βγαίνουν και κάθονται πάνω στα δέντρα και στα βλαστάρια του αμπελιού, γι αυτό δεν κόβουν τα βλαστάρια, μήπως πέσουν οι ψυχές που είναι καθισμένες πάνω σε αυτά και κλάψουν.

Οι Απόκριες πάλι αρχίζουν με το τριώδιο, την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισσαίου, συνεχίζουν με την Κυριακή της Κρεατινής και κορυφώνονται με την Κυριακή της Τυρινής που λέγεται και Τρανή Αποκριά. Είναι η μέρα που κυριαρχεί το κέφι, ο χορός, οι αστεϊσμοί και οι μεταμφιέσεις. Η πανάρχαια αυτή γιορτή έχει σκοπό να ξυπνήσει τη φύση από τη χειμερία νάρκη της και να εξασφαλίσει τη βλάστηση και την καρποφορία των χωραφιών.

Οι μεταμφιεσμένοι πανηγυρίζουν στους δρόμους και στα σπίτια. Χτυπούν τύμπανα και κρατούν φαλλικά σύμβολα, λένε τολμηρά αστεία και εύχονται καλή σοδειά και ευγονία. Οι γιορτές της Αποκριάς τελειώνουν την Κυριακή της Τυρινής και επειδή εκείνη την ημέρα τρώνε συνήθως μακαρόνια με τυρί, τη λένε και Μακαρονού.

Και κάποια ακόμα λαογραφικά στοιχεία που σχετίζονται και την εκκλησία είναι τα εξής:

Η Εκκλησία μας γιορτάζει τον Άγιο Τρύφωνα την 1η Φεβρουαρίου ο οποίος σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση προστατεύει τα αμπέλια και τους αγρούς από τα τρωκτικά και τις κάμπιες.

Την Ημέρα της Υπαπαντής του Χριστού στις 2 Φεβρουαρίου, δε δουλεύουν οι μυλωνάδες στην Κρήτη γιατί την έχουν προστάτιδα. Καθώς αλλάζει ο καιρός, οι αγρότες μπορούν αυτήν την η μέρα να προβλέψουν τις μεταβολές του για τις επόμενες μέρες.

Στις 3 Φεβρουαρίου , του Αγίου Συμεών, οι έγκυες δεν κάνουν δουλειές για να μη σημαδευτεί το παιδί στην κοιλιά τους.

Ο Άγιος Χαράλαμπος στις 10 Φεβρουαρίου, είναι προστάτης και θεραπευτής από τις λοιμώδης αρρώστιες, ο Άγιος Βλάσιος στις 11, προστατεύει τα κοπάδια από τα άγρια σαρκοβόρα και ιδιαιτερα από το λύκο.

Παροιμίες για τον Φεβρουάριο

Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσει και να πολυκαρπίσει.

Αν δεν βγει ο Φλεβάρης δεν μπαίνει ο Μάρτης.

Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.

Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει, κι αν αλήθεια φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ’ τα χιόνια θα μας χώσει.

Τα χιόνια του Φλεβάρη, βγάζουν τον Μάρτη παλικάρι.

Την Τυρινή και των Βαγιών μπαίνει ο διάβολος στο γιαλό.

Της Κρεατινής τα κομμάτια τα τρώει η Τυρινή και της Τυρινής τα σκυλιά.

Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος, και του τσαπιού ο μήνας.

Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.

Με μια επίσκεψη στο χωριό μας, θα έχετε την ευκαιρία να μελετήσετε για τα έθιμα του μήνα! Το λαογραφικό μουσείο μας, περιέχει πλούσιο υλικό για μελέτη, διαθέσιμο σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται!

Καλώς Ήρθες Φλεβάρη

Πηγές: Εκδόσεις τα ΝΕΑ, Δημοσιογραφικός Όμιλος Λαμπράκη.

goo.gl/ZKgUfQ

goo.gl/vdjm59

«Μικρό-μαγειρέματα» – Διατροφή

Η ιδέα του προγράμματος στηρίζεται στη διατροφή και σε πιάτα που μπορούν τα παιδιά να ετοιμάσουν επί τόπου. Στο θέμα αναπτύσσεται η παραγωγή ποικίλων πιάτων με τις οδηγίες του συνοδού τα οποία όλοι μαζί μετά μπορεί να γευτούν.

Το θέμα του είναι εμπνευσμένο από τη διατροφή των κρητών.

Η παρουσίαση του εξελίσσεται σε τέσσερα στάδια:

Α) Την παραγωγή ντολμάδων στο παραδοσιακό σπίτι

Β) Τη συλλογή βοτάνων και καρπών από τον κήπο του Μουσείου

Γ) Την προετοιμασία του κρητικού ντάκου-κουκουβάγια

Δ) Την παραγωγή σαρικόπιτας

Δοκιμή – γευσιγνωσία των πιάτων που παράγουμε και επιπλέον όπως τα μαυρομάτικα φασόλια, τυρί, λαχανικά, ελιές

ΧΩΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Ο χώρος εφαρμογής του προγράμματος είναι το παλιό αγροτικό σπίτι.

ΣΤΟΧΟΙ

Να γνωρίσουν τα παιδιά συνταγές διαφόρων πιάτων.
Να γνωρίσουν τα παιδιά βασικά στοιχεία της διατροφής που σχετίζονται με το λάδι, το σιτάρι, τα όσπρια, το τυρί, το μέλι τα βότανα.
Να μάθουν τη φροντίδα και τη περιποίηση κοντινών τους προσώπων.
Να αναπτύξουν την ομαδικότητα και τη συνεργασία.
Να συνδυάσουν την μόρφωση με την ψυχαγωγία μέσω της βιωματικής μεθόδου.
Να ευαισθητοποιηθούν πάνω στο θέμα της αξίας της λαϊκής παράδοσης και τοπικής κουζίνας.
Να μάθουν να προσεγγίζουν τα μουσεία με μεγαλύτερη διάθεση και θετικότητα.
Να αναπτύξουν το γνωστικό τους επίπεδο.
Να γευτούν αυτό που έφτιαξαν και να ικανοποιήσουν όλες τις αισθήσεις τους.

ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται κυρίως σε παιδιά Γ΄,Δ΄, Ε΄, Στ΄ Δημοτικού και Α΄, Β΄ Γυμνασίου.

Ωστόσο μπορεί επίσης με κατάλληλες προσαρμογές να παρουσιαστεί και σε μικρότερες ηλικίες.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Το πρόγραμμα διαρκεί μιάμιση ώρα.

Μικρο-μαγειρέματα

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Φυσικός αερισμός των χώρων πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Αυστηρή καθαριότητα και απολύμανση των χώρων και των επιφανειών όπου θα διεξαχθεί η διδακτική επίσκεψη πριν και μετά την κάθε ομάδα.
Καθαριότητα και απολύμανση αντικειμένων (ποδιές, σκεύη κ.α)
Ατομική Υγιεινή και πλύσιμο χεριών και χρήση αντισηπτικού από τους συμμετέχοντες και το δικό μας προσωπικό.
Χρήση μάσκας (από εκπαιδευτές και μαθητές). Χρήση γαντιών (όπου διατίθενται τρόφιμα).
Καλυμμένα τα τρόφιμα που προπαρασκευάζονται και διατίθενται. Ατομική συσκευασία τροφίμου ή και ποτού όπου αυτή απαιτείται.
Παροχή αναλώσιμων υλικών υγιεινής σαπούνι, νερό, χαρτομάντηλα.
Για αποφυγή συνωστισμού, περιορισμένος αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα και με διαφορά ώρας από ομάδα σε ομάδα την ίδια μέρα.
Μέτρα προστασίας τηρούνται και σε άλλους χώρους εξυπηρέτησης όπως καφενείο, ταβέρνα κα.

Λίγες ακόμη σημαντικές πληροφορίες…

Για τη γνωριμία μας με τα παιδιά, είναι απαραίτητο να φορούν αυτοκόλλητες ετικέτες με το μικρό τους όνομα.
Τα παιδιά καλό είναι να φορούν πρακτικά, άνετα ρούχα και παπούτσια.
Τονίστε τους ότι είναι σωστό να ακολουθούν τον ερμηνευτή κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Βοηθήστε τον ερμηνευτή για την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος ή τη ανεμπόδιστη διακίνηση άλλων επισκεπτών του Μουσείου.
Μην ξεχάσετε!!! Επικοινωνήστε ξανά με το Μουσείο 2 ημέρες πριν, για να επιβεβαιώσετε τη συμμετοχή σας.
Θα ήταν χρήσιμο να επισκεφθείτε το Μουσείο πριν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προκειμένου να γνωριστούμε και να συζητήσουμε απορίες σας.
Στο Μουσείο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη την οποία μπορείτε να συμβουλεύεστε σε περίπτωση που χρειάζεστε κάποιο υλικό.

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Συζητήστε με τους μαθητές σας για το Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης.
Τι είναι ένα Λαογραφικό Μουσείο και σε τι αποσκοπεί;
Γιατί ονομάζεται έτσι το Μουσείο που θα επισκεφθούν, τι εκθέματα φαντάζονται ότι θα δουν.
Εμπλουτίσετε τις διδακτικές σας ώρες με ένα κύκλο θεμάτων γύρω από την λαϊκή παράδοση της Κρήτης έτσι ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν σταδιακά τον πλούσιο λαογραφικό μας πολιτισμό.
Οργανώστε μια μουσειακή γωνιά σχετικά με την κρητική λαϊκή παράδοση, με βιβλία, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες με παραδοσιακές κατοικίες, αργαλειό, διάφορα είδη υφαντών, λύχνο, φανάρι ή λάμπα, σταμνί, καλάθι.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Συζητήστε με τα παιδιά την εμπειρία της επίσκεψής σας στο Μουσείο. Χρησιμοποιήστε τα φυλλάδια που σας έχουν δοθεί για τα παιδιά για να κάνετε τις εργασίες.
Εμπλουτίστε τη διακόσμηση της τάξης σας με τα έργα που έφτιαξαν τα παιδιά στο Μουσείο και άλλα (κολλάζ, μικρά υφαντά) και φωτογραφίες από την επίσκεψή σας στο Μουσείο.
Επισκεφθείτε άλλα Μουσεία με παραδοσιακό κρητικό σπίτι ή παραδοσιακούς οικισμούς.
Επισκεφθείτε παραδοσιακά εργαστήρια κατασκευής αντικειμένων οικιακής χρήσης και το εργαστήρι μιας υφάντρας ή μια σύγχρονη βιοτεχνία κατασκευής υφαντών.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με την κρητική παράδοση με επισκέψεις και σε άλλα Μουσεία, με τη μελέτη λαογραφικών στοιχείων, την επαφή με την κρητική μουσική.
Τονίστε στα παιδιά τη σπουδαιότητα της διατήρησης, της φροντίδας και της μελέτης των θησαυρών της λαογραφικής μας παράδοσης.
Προσπαθήστε να εφαρμόσετε θεατρικό παιχνίδι ως μέσο διδασκαλίας προκειμένου τα παιδιά να βιώνουν τη κάθε κατάσταση θεατρικά και να αναπτύσσουν την αισθητική τους αγωγή μέσα από το παιχνίδι και την δράση.

Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο παιδαγωγικό σας έργο!

ΑΡΟΛΙΘΟΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

11ο χλμ Παλαιάς Οδού Ηρακλείου-Ρεθύμνου T.K.71500

ΤΗΛ. 2810 821 050 εσωτερικό 239 ΦΑΞ 2810 821 051

www.arolithos.com

museum@arolithos.com